Καλήμερα σας. Καλή Κυριακή σε όλους. Σήμερα θα σας μιλήσω για το Δημοτικό Ρολόι της Ερμούπολης που βρίσκεται στο προαύλιο του ιστορικού πρώτου Δημοτικού σχολείου διπλά στο Ιστορικό Γυμνάσιο της Ερμούπολης που αφιέρωμα για αυτό είχα κάνει σε προηγουμένη ιστορική ανάρτηση.
Το ρολόι λοιπόν αυτό.. και θα είναι ακόμα πιο εντυπωσιακό να διαβάσετε πως το χαρακτηρίζουν οι “Ξένοι” περιηγητές που το έχουν δει και το έχουν περιγράψει σε συγγράμματα και βιβλία.
Το Λένε λοιπόν… The Clock Tower Of Ermoupolis. /.. Πιο εντυπωσιακό στα Αγγλικά δεν συμφωνείτε και εσείς;
Λοιπόν… Το ρολόι αυτό κατασκευάστηκε από την τότε δημοτική αρχή του νησιού εν έτη 1861. Τα χρήματα για την ανέγερση του τα είχε δωρίσει ο τότε βουλευτής Κωνσταντίνος .Π Πλατής.
Πλατύς Κ. Βουλευτής Επαρχίας Σύρου, εκλέχτηκε τις περιόδους: 1853-1856, 1859-1860, Β΄ Εθν. Συν. (1862), 1865 -1868, 1868-1869, 1872-1874 . Ευχαριστώ τον αξιόλογο φίλο μου Ιστορικό κ. Νίκο Ι. Λεβογιαννη φιλόλογο και συγγραφέα και πρώην Βουλευτή για τις πληροφορίες σχετικά με τον Βουλευτη Κώστα Πλατή
Η τοπική εφημερίδα «ΑΣΤΗΡ ΤΩΝ ΚΥΚΛΑΔΩΝ» αριθ. Φ. 216 ΕΡΜΟΥΠΟΛΙΣ 3 ΙΟΥΝΙΟΥ 1861 μεταξύ άλλων γράφει.
«Ουδείς αμφέβαλε, ότι ο αξιότιμος πρώην βουλευτής μας κ. Κωνστ. Πλατύς ήθελε πραγματοποιήσει την υποσχεθείσαν εις την Ερμούπολιν δωρεάν μεγάλου ωρολογίου, διότι ο κ. Πλατύς γιγνώσκει, ότι υπολήπτεται παρά των Ερμουπολιτών και αν απέτυχεν εις τας έσχατας βουλευτικάς εκλογάς η αποτυχία του άλλην έχει αφορμήν ή την μη εμπιστοσύνη των συμπολιτών μας προς τον Κ. Πλατύν. Το ωρολόγιο επεβιβάσθη εν Τεργέστη επί του Ελλ. Βρικίου του πλοιάρχου Παπαγγελή και φθάνει κατ’ αυτάς. Ο τόπος έχει αφορμάς να συγνωμονή προς τον Κ. Πλατύν ουχί δια την δωρεάν ταύτην μόνην, αλλά και δια πολλάς εκδουλεύσεις τας οποίας
προθύμως τω προσέφερεν ως βουλευτής και ως πολίτης ακόμη».
Ο πύργος ήτανε αρκετά υψηλός για να φαίνεται το ρολόι από μακρυά αλλά και για να κρεμιούνται τα βαρίδια που δίνανε την κίνηση στους δείκτες και στα σήμαντρα. Χτύπαγε μια φορά για το 1 τέταρτο, 2 φορές για τα δύο τέταρτα, 3 φορές για τα τρία τέταρτα. Τις ώρες τις χτύπαγε κανονικά π.χ. για τη μία παρά τέταρτο χτύπαγε 12 φορές και μετά πολύ μικρή διακοπή χτύπαγε τρεις φορές. Μετά από ένα τέταρτο η ώρα ήταν μία πια, τότε χτυπούσε μια φορά.
Αξίζει να διαβάσετε αυτό που είπε κάποτε ο Κώστας Καραγεωργης σε μια συνέντευξη του στον Δημήτρη Χά
λαρη.
Λίγα χρόνια πριν από τον πόλεμο, το παρέλαβε η γνωστή μας κακομοιριά, κάποια Δημοτική Αρχή το εμπολίτησε και το εκμοντέρνισε … Ο Δήμος αφού το πήρε το ΄κανε φωτεινό και άχρηστο αντικαθιστώντας το με καινούργιο μηχανισμό, το δε παλιό το πέταξε στα σκουπίδια, όπως έκανε και με την μαρμάρινη επιγραφή του Λυκείου Ευαγγελισμός, όπου φοίτησε ο Σουρής, ο Βικέλας κι ο Ροΐδης. Μια από αυτές τις πλάκες ευτυχώς βρέθηκε. Έτσι έκανε και με την προτομή του Κεχαγιά και τόσων άλλων…
Ο εξαιρετικός και σχεδόν τέλειος μηχανισμός του κατασκευάστηκε αποκλειστικά για το συγκεκριμένο ρολόι από τον διάσημο Γερμανό ωρολογοποιό Mannharell στο Μόναχο και μετά ταξίδεψε στην Ερμούπολη από το Μόναχο και εγκαταστάθηκε με ειδικούς τεχνίτες επίσης Γερμανούς στην θέση που είναι σήμερα.
Έχετε αναρωτηθεί πως λειτουργούσε τότε το ρολόι αυτό;
Ήταν κουρδιστό.. Κάποιος έπρεπε να ανεβαίνει εκεί πάνω και να το κουρδίζει.
Ένας από αυτούς ήταν ο γνωστός Συριανός ωρολογοποιός Φακορέλης.
Στην εποχή του φτιάχτηκε το ρολόι, στην εποχή του Καποδίστρια δηλαδή φαίνεται πως στην Ελλάδα υπήρχαν ρολόγια μα δεν υπήρχανε ρολογάδες, γι’ αυτό ο Κυβερνήτης στέλνει στην Γενεύη κάποιον Γαλακτίωνα για να σπουδάσει ρολογάς ο οποίος για ένα χρονικό διάστημα έζησε στην Ερμούπολη για να ελέγχει την λειτουργία του ρολογιού.
Το 1941 καταστράφηκε από βομβαρδισμό αλλά αποκαταστάθηκε to 1949 όπως ήταν το αρχικό του σχέδιο από τον τότε δήμαρχο Ε.Σ Ξοχακη.
Τον παλιό μηχανισμό όμως τον άλλαξαν το 1949 μετά τον βομβαρδισμό και δυστυχώς δεν μάθαμε που τον πέταξαν. Ο Στάθης Μπαρμπούνης το κούρδιζε και το συντηρούσε, όταν όμως χαλούσε το επισκεύαζε ο αθάνατος Θόδωρος Δροσινός. Επισκευή και του πύργου έγινε την περίοδο που Δήμαρχος Ερμουπόλεως ήταν ο Γιάννης Μανούσος, 1978-1982.
Το σημαντικότερο όμως αγαπητοί μου συμπολίτες είναι εδώ στο νησί αυτό ξέρουμε πως έζησε και έκανε θαύματα ο πρώτος κατασκευαστής ορολογιών στον κόσμο.
Ο ΦΕΡΕΚΥΔΗΣ!
Ο Φερεκύδης κατασκεύασε και το πρώτο ρολόι του κόσμου που δούλευε με τις ακτίνες του Ήλιου. Ελάχιστοι το γνωρίζουν αυτό. Οι περισσότερου γνωρίζουν τελείως επιφανειακά ότι ήταν ένας από τους φιλοσόφους.. Και όμως ο Φερεκύδης είναι γνωστό ότι είχε μια τρέλα κυριολεκτικά με τον χρόνο και για αυτό έφτιαξε το πρώτο ρολόι στον κόσμο το Ηλιακό ρολόι για το οποίο θα σας μιλήσω σε επόμενη ανάρτηση καθ ότι από μόνο του αυτό το θέμα έχει τεράστια ιστορική και αρχαιολογική, επιστημονική και φυσικό τουριστική για την Σύρο αξία..
Η παράδοση ότι είχε κατασκευάσει ηλιακό ρολόι («ήλιοτρόπιον») στη Σύρο φαίνεται να ξεκινάει από την Οδύσσεια, όπου η Σύρος ως γενέτειρα του χοιροβοσκού Εύμαιου προσδιορίζεται σε κάποιο σημείο του ορίζοντα, «όθι τροπαί ήελίοιο»
Θα τα πούμε ώμος αυτά πολύ εκτενέστερα σε επόμενη ανάρτηση μου..
ΥΓ: Θα έπρεπέ το ρολόι της Ερμούπολης να το διαφημίζουμε πολύ περισσότερο Πόρος, Πρέβεζα,Ρόδος, Αλεξανδρούπολη που έχουν παρόμοια ρολόγια τα έχουν στα βασικά τουριστικά αξιοθέατα, εμείς δυστυχώς όχι μόνο δεν το έχουμε αλλά πουθενά δεν αναφέρεται κάτι από την πολύτιμη ιστορία του ως ένα από τα πρώτα δημοτικά ρολόγια στην Ελλάδα αλλά ούτε την ιστορία του γενικότερα έχοντας χαθεί οι περισσότερες πληροφορίες που υπήρχαν για αυτό.
Υπάρχουν πόλης που έχουν τον ρολόι τους σαν σήμα κατατεθέν. Εμείς έχουμε τόσα πολλά και δυστυχώς.. δείχνουμε μόνο δυο τρία..
Αυτό προσπαθώ να τονίσω. Ότι η Ερμούπολη δεν είναι τυχαία πόλη. Ήταν, είναι και θα συνεχίσει να είναι στους αιώνες μια από τις σημαντικότερες πόλεις στην Ελλάδα και στην Ευρώπη και στον κόσμο γενικότερα. Αρκεί αυτοί που αναλαμβάνουν τις τύχες του νησιού μας να γνωρίζουν την ιστορία του κάθε σημείου του νησιού μας…
