ΕΘΙΜΑ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ ΣΕ ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ. ΠΟΙΑ ΑΠΟ ΑΥΤΑ ΜΑΣ ΕΧΟΥΝ ΕΠΗΡΕΑΣΕΙ ΚΑΙ ΥΟΘΕΤΗΣΕι ΣΑΝ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

Ένα παγκόσμιο έθιμο είναι το Έθιμο του πρώτου.
Θυμηθείτε τα πλοία που έτρεχαν να μπουν πρώτα στα λιμάνια. Τα τραίνα πρώτα στον Σταθμό τα λεωφορεία οι Στρατιώτες τα αεροπλάνα.. Όλα Αυτά θεωρούνται μεγάλη τύχη να συμβούν την πρωτοχρονιά.

Επίσης τα μωράκια που γεννιούνται σε ολόκληρο τον κόσμο 1η Ιανουαρίου, θεωρούνται τυχερά!

Ένα γενικό παγκόσμιο έθιμο είναι τα Πυροτεχνήματα.
Έχει καθιερωθεί την παραμονή της πρωτοχρονιάς η συνήθεια των
πυροτεχνημάτων. Πιο συγκεκριμένα τα έριχναν στις κεντρικές πλατείες των
πόλεων. Επίσης οι δημοτικές αρχές αναλαμβάνουν τον εορταστικό στολισμό
των πόλεων και την οργάνωση εκδηλώσεων με μουσικό περιεχόμενο.

Παγκόσμιο έθιμο επίσης είναι και η Διασκέδαση σχεδόν αμέσως μετά το γύρισμα του χρόνου.
Το βράδυ της Πρωτοχρονιάς συνηθίζεται όλος ο κόσμος να βγαίνει με τις
παρέες του για να γιορτάσει και να τον βρει ο καινούριος χρόνος μέσα στο
γλέντι και την διασκέδαση. Η διασκέδαση ωστόσο συνεχίζεται μέχρι το
ξημέρωμα.

Παγκόσμιο είναι και το έθιμο του Ποδαρικού αλλά και στην Ελλάδα έχει μεγάλη σημασία.
Ο πρώτος επισκέπτης που περνάει από την κεντρική πόρτα του σπιτιού μετά τα μεσάνυχτα ή ανήμερα της Πρωτοχρονιάς φέρνει τύχη στην οικογένεια. Η παράδοση αυτή, που εφαρμόζεται στη Σκωτία, την Αγγλία αλλά και στην χώρα μας θέλει τους μελαχρινούς να φέρνουν περισσότερο γούρι. Οι ξανθές ή οι κοκκινομάλλες θεωρούνται κακοί οιωνοί της τύχης.

Ένα παγκόσμιο έθιμο επίσης είναι και τα κόκκινα ρούχα. Αλλάσε κάποιες χώρες είναι παραδοσιακό από πολύ παλιά.
Σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, αυτό που είναι κάτω από την επιφάνεια έχει …μεγαλύτερη σημασία. Οι άνθρωποι συνηθίζουν να φορούν κόκκινα εσώρουχα για να υποδεχτούν τον καινούργιο χρόνο για να έχουν καλή τύχη στα ερωτικά τους. Στην Τουρκία μάλιστα, την τελευταία εβδομάδα του χρόνου οι πωλήσεις στα εσώρουχα εκτοξεύονται!

Πάμε στα επιμέρους τώρα ανά χώρα και περιοχές,τελευταία η Ελλάδα μας καθ ότι έχει ίσως από τα πιο όμορφα έθιμα παγκοσμίως.

Η παράδοση στον Νότο θέλει τη Πρωτοχρονιά σε κάθε σπίτι οι οικογένειες να τρώνε μαυρομάτικα φασόλια για τύχη, καθώς θεωρούν ότι το σχήμα τους μοιάζει με κέρματα!

Το χοιρινό συμβολίζει την πλούσια ζωή το νέο έτος. Στην Αμερική συνηθίζουν να τρώνε γουρουνόπουλο, στην Ιταλία χοιρινό λουκάνικο και στις Φιλιππίνες ένα ολόκληρο ψητό χοιρινό.

Με τρελό θόρυβο από κατσαρόλες και τηγάνια είναι ένας παραδοσιακός τρόπος για να υποδεχθούν σε πολλές χώρες τον νέο χρόνο.. Ευνόητο είναι ότι αυτό γίνεται για να φοβηθούν τα κακά πνεύματα να μην έρθουν με τον νέο χρόνο.

Ας αρχίσουμε με το πλέον παράξενο και παράδοξο..
Στο Ιραν που γιορτάζουν την πρωτοχρονιά στις 21 Μαρτίου. Ενδιαφέρον εεε? Πρωτοχρονιά στην αρχή της άνοιξης και συγκεκριμένα στις 21 Μαρτίου. Η ιρανική πρωτοχρονιά αποκαλείται «Νορούζ», που σημαίνει «νέα ζωή» . Οι γιορτές διαρκούν 13 μέρες, ενώ τα γιορτινά τραπέζια είναι στρωμένα με τα επτά “S”. Samanoo (φυτρωμένο σιτάρι), Sumak (σουμάκ, τοπικό ποτό), Serkeh (ξίδι), Seeb (μήλα), Sekkeh (χρυσά νομίσματα), Sombol (ζουμπούλια), Sear (σκόρδο) που συμβολίζουν την υγεία, την ομορφιά, την ευτυχία, την ευημερία και την υπομονή. Ο θόρυβος από τις κατσαρόλες και τα τηγάνια είναι ένας παραδοσιακός τρόπος για να γιορτάσουν στο Ιράν.

Κίνα
Ο δράκος είναι η πιο δημοφιλής φιγούρα της κινέζικης πρωτοχρονιάς, γνωστής ως Yuan Tan, που γιορτάζεται μεταξύ 21 Ιανουαρίου και 20 Φεβρουαρίου. Η δυνατή μουσική και τα κλεισμένα με χαρτιά παράθυρα διώχνουν τα κακά πνεύματα, ενώ το μανταρίνι έχει την τιμητική του και δίνεται πάντα ως δώρο σε ζευγάρι. Τα Noodles είναι ένα παραδοσιακό πιάτο της Πρωτοχρονιάς σε πολλά μέρη της Ασίας. Το μήκος τους συμβολίζει την μακροζωία. Στην Κίνα καθαρίζουν τα σπίτια τους και περιμένουν το Θεό της κουζίνας! Την Πρωτοχρονιά μερικές οικογένειες φτιάχνουν ένα δέντρο από παλιά χαρτονομίσματα και λουλούδια από χαρτί. Ο «κινέζικος δράκος» εμφανίζεται την τρίτη ημέρα του νέου έτους, με πολλούς άντρες να βρίσκονται από κάτω του και να τον οδηγούν προς τα σπίτια της περιοχής. Σκοπός του να μεταφέρει τύχη στις οικογένειες.

Αιθιοπία: Το Ιουλιανό ημερολόγιο της Αιθιοπίας επιβάλει ανοιξιάτικη πρωτοχρονιά (Enkutatash, το πολυτιμότερο των δώρων) και δώρα μπουκέτα από τα περίφημα Meskel Flowers.

Ινδία: Το Diwalli είναι η γιορτή του φωτός. Λάμπες και κεριά, παντού για τους Ινδούς, οι οποίοι ταξιδεύουν μέχρι τον Γάγγη για το τελετουργικό τους μπάνιο.

Ιταλία
Οι Ιταλοί φροντίζουν να υποδεχθούν το νέο χρόνο φορώντας κόκκινο εσώρουχο.
Στις 6 Ιανουαρίου τα παιδιά περιμένουν με αγωνία τη γριά La Befana, η οποία ψάχνει τον μικρό Ιησού και στην πορεία της αναζήτησής της αφήνει δώρα στα φρόνιμα παιδιά. Σύμφωνα με την Ιταλική παράδοση, η La Befana σκούπιζε το σπίτι της όταν δέχτηκε την επίσκεψη των τριών μάγων, οι οποίοι πήγαιναν να συναντήσουν το νεογέννητο Ιησού. Οι τρεις μάγοι, της ζήτησαν να τους ακολουθήσει αλλά η La Befana αρνήθηκε, διότι δεν είχε τελειώσει με το σκούπισμα του σπιτιού. Αργότερα όμως, το μετάνιωσε και μάζεψε όσα δώρα μπορούσε και προσπάθησε να ακολουθήσει τους τρεις μάγους. Δυστυχώς όμως δεν τους βρήκε ποτέ αλλά συνεχίζει ακόμα την αναζήτησή της για τον Χριστό, γι’ αυτό κάθε χρόνο αφήνει δώρα στα παιδιά.

Αργεντινή
Στην Αργεντινή, την παραμονή της Πρωτοχρονιάς φοράνε ένα καινούργιο ροζ εσώρουχο προκειμένου να προσελκύσουν την αγάπη.

Ισπανία
Έχουν ένα θαυμάσιο έθιμο που αν τύχει και το ζήσεις από κοντά είναι απίστευτα διασκεδαστικό.
Τρώνε σταφύλια σε κάθε χτύπημα του ρολογιού τα μεσάνυχτα, για ευημερία
Τα Δώδεκα Σταφύλια είναι μια ισπανικό έθιμο που χρονολογείται γύρω στο 1895, αλλά καθιερώθηκε το 1909. Το Δεκέμβριο του ίδιου έτους, αμπελουργοί στο Αλικάντε διέδωσαν το έθιμο να πωλούν μεγάλες ποσότητες σταφυλιών για να φέρει γούρι τη νέα χρονιά.
Η παράδοση τους λοιπόν λέει ότι πρέπει να τρως ένα σταφύλι σε κάθε χτύπο της καμπάνας τα μεσάνυχτα στις 31 Δεκεμβρίου, για μια χρονιά ευημερίας. Σε ορισμένες περιοχές, πιστεύεται ότι διώχνει τη γκαντεμιά.
Το έθιμο έχει να κάνει με τις ιδιότητες του σταφυλιού γενικότερα. Θρεπτική, θεραπευτική και οικονομική αξία πολύ σημαντικά όλα για τους Ισπανούς.
Επίσης στην Ισπανία, αλλά και την Πορτογαλία το βράδυ της 5ης Ιανουαρίου τα παιδιά τοποθετούν τα παπούτσια τους στα μπαλκόνια ή στα παράθυρα. Η επόμενη μέρα δηλαδή η ημέρα των Θεοφανίων, είναι η μέρα κατά την οποία οι τρεις μάγοι προσκύνησαν το νεογέννητο Ιησού και του πρόσφεραν τα δώρα τους. Σύμφωνα με την παράδοση, οι τρεις μάγοι έρχονται το βράδυ πριν τα Θεοφάνια και γεμίζουν τα παπούτσια των παιδιών με δώρα.

Γαλλία:
Την παραμονή της πρωτοχρονιάς τα παιδιά αφήνουν τα παπούτσια τους δίπλα από το τζάκι για να τους τα γεμίσει με γλυκά και ξηρούς καρπούς ο πατέρας των Χριστουγέννων (Pere Noel), ο οποίος θα κατέβει από την καμινάδα καθώς κοιμούνται. Ο Pere Noel συνοδεύεται από έναν άλλο παππούλη, τον Pere Fouettard, ο οποίος δέρνει ελαφρά τα παιδιά που ήταν άτακτα κατά τη διάρκεια του χρόνου.

Ιρλανδία:
Οι ελεύθερες γυναίκες της χώρας ανυπομονούν για τη νύχτα της Πρωτοχρονιάς γιατί είναι η στιγμή που θα τους φέρει την αγάπη της ζωής τους. Βάζουν φύλλα από γκι κάτω από το μαξιλάρι τους ελπίζοντας να ονειρευτούν και να βρουν τον μέλλοντα σύζυγό τους. Επίσης, γενικώς οι Ιρλανδοί πιστεύουν ότι έτσι ξεφορτώνονται την κακή τύχη. Μια ιρλανδική παράδοση θέλει τους ανθρώπους να φυλάνε το ψωμί από τα Χριστούγεννα και στη συνέχεια αφού γίνει σκληρό και μπαγιάτικο, να το πετάνε στους τοίχους την Πρωτοχρονιά. Αυτό για να απαλλαγούν από τα κακά πνεύματα.

Ρωσία
Γράφουν μια ευχή σε ένα κομμάτι χαρτί, το καίνε, το ρίχνουν μέσα στο ποτήρι με τη σαμπάνια και το πίνουν πριν τις 12:01.

Λευκορωσία
Οι ανύπαντρες συναγωνίζονται για να δουν ποια θα παντρευτεί μέσα στη νέα χρονιά. Στήνει η καθεμιά μπροστά της έναν σορό καλαμποκιού και παίρνουν έναν κόκορα. Τον αφήνουν να φθάσει μέχρι έναν από τους σορούς και σε όποια ανήκει, αυτή θα είναι που θα παντρευτεί.

Λιθουανία:
Εκεί πιστεύουν ότι ο Άγιος Βασίλης φέρνει τα δώρα του όχι σε μία μέρα (ή νύχτα) μόνο αλλά καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου από 24 Δεκεμβρίου μέχρι τις 4 Ιανουαρίου, δηλαδή για μια περίοδο 12 ημερών. Τα δώρα τοποθετούνται κάτω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο, όμως ανοίγονται στις 4 Ιανουαρίου.

Εκουαδόρ
Καίγοντας σκιάχτρα τα μεσάνυχτα γιορτάζουν τον νέο χρόνο στο Εκουαδόρ. Καθώς πλησιάζουν τα μεσάνυχτα κάθε οικογένεια στήνει το σκιάχτρο της, που το έχει φτιάξει από εφημερίδες και ξύλο, και του βάζει φωτιά. Με αυτόν τον τρόπο θεωρούν πως καταστρέφουν όλα τα άσχημα πράγματα που συνέβησαν τους 12 περασμένους μήνες. Έτσι γεμίζουν τη νέα χρονιά με τύχη κι ευτυχία. Επίσης, συνηθίζουν να παίρνουν φωτογραφίες που τους θυμίζουν κάτι άσχημο και να τις καίνε ώστε να ξορκίσουν τις περυσινές κακές στιγμές.

Ισημερινός
Στον Ισημερινό τα μεσάνυχτα, ανάβουν φωτιές και καίνε ομοιώματα ακολουθώντας την παράδοση της καύσης του “Ano Viejo”, δηλαδή σαν να λέμε ότι καίνε τον “παλιό χρόνο”. Σηματοδοτεί το συμβολικό καθαρισμό των αρνητικών γεγονότων του προηγούμενου έτους και προσφέρει επιπλέον καλή τύχη.
Η παράδοση λέγεται ότι χρονολογούνται από το 1895 όταν είχε εκδηλωθεί επιδημία κίτρινου πυρετού, και έκαιγαν τα πτώματα των αρρώστων.

Βραζιλία
Φορούν άσπρα ρούχα για να τρομάξουν τα κακά πνεύματα την νύχτα της Παραμονής! Το λευκό πρέπει να κυριαρχεί στα ρούχα για να γίνει προάγγελος μια ειρηνικής χρονιάς και να διώξει την κακοδαιμονία.
Επίσης έχουν το πήδημα των κυμάτων.
Πηδούν επτά κύματα – ένα για κάθε μέρα τις εβδομάδας- για καλή τύχη
Προσφέρουν δώρα στη Θεά Lemanja, τη θεά του νερού, η οποία τρελαίνεται για δώρα, ειδικά λουλούδια.
Με την αλλαγή του χρόνου πηγαίνουν στη θάλασσα και ρίχνουν στα κύματα λευκά λουλούδια για τη θεά της καλοτυχίας Γιαμαντζά. Το παραδοσιακό τους φαγητό αποτελείται από όσπρια, όπως σούπα από φακές ή μαύρα φασόλια που δηλώνουν την αφθονία. Λευκά κεριά, λευκά λουλούδια και φωτάκια πρωταγωνιστούν στη διακόσμηση.

Χιλή
Στην Χιλή τρώνε μια κουταλιά φακές τα μεσάνυχτα για να έχουν όλο το χρόνο δουλειά και χρήματα και Σκουπίζουν το σπίτι μέσα-έξω για να διώξουν την αρνητική ενέργεια.
Στο νεκροταφείο υποδέχονται οι Χιλιανοί την Πρωτοχρονιά. Συγκεκριμένα στην πόλη Τάλκα οι κάτοικοι συγκεντρώνονται εδώ και 15 χρόνια κάθε τέτοια μέρα στις 11 μ.μ. στο νεκροταφείο, που το έχουν φωταγωγήσει με απαλό φωτισμό ενώ απαλή κλασική μουσική ακούγεται από τα ηχεία. Θεωρούν πως οι αγαπημένοι τούς τους περιμένουν στο νεκροταφείο και θα πρέπει να υποδεχθούν τον νέο χρόνο μαζί τους. Η παράδοση ξεκίνησε το 1995 όταν μία οικογένεια ντόπιων παραβίασε τον φράκτη για να υποδεχθεί την πρωτοχρονιά στον τάφο του πατέρα τους κι από τότε περισσότεροι από 5.000 άνθρωποι συγκεντρώνονται στο τοπικό νεκροταφείο.

Βολιβία
Λίγο πιο πέρα, στη γειτονική Βολιβία, must θεωρείται το κίτρινο εσώρουχο που μάλιστα πρέπει να φορεθεί μόλις αλλάξει ο χρόνος για να φέρει έσοδα το νέο έτος!

Κολομβία
Οι Κολομβιανοί, από την άλλη, ανήμερα την Πρωτοχρονιά κάνουν τον γύρω του τετραγώνου της συνοικίας τους με μια άδεια βαλίτσα, για να είναι η νέα χρονιά γεμάτη με θαυμαστά ταξίδια.

Γερμανία – Αυστρία
Με «Δείπνο για έναν» γιορτάζουν στη χώρα από το 1972! Κανείς δεν ξέρει για ποιον λόγο οι Γερμανοί παρακολουθούν ακριβώς το ίδιο τηλεοπτικό σόου κάθε χρόνο τόσες δεκαετίες και από πού ξεκίνησε η συγκεκριμένη παράδοση, αλλά ακόμη και η φράση «ίδια διαδικασία κάθε χρόνο» είναι η ατάκα της εποχής και οι Γερμανοί απολαμβάνουν πραγματικά το σόου, έστω και σε επανάληψη.
Επίσης έχουν το έθιμο της καυτής σταγόνας.
Στη Γερμανία και την Αυστρία ρίχνουν σταγόνες από λιωμένο μέταλλο μέσα σε μικρή ποσότητα παγωμένου νερού για να δουν τι τους επιφυλάσσει ο νέος χρόνος.

Σκωτία
Μόλις το ρολόι δείξει 12:00, αρχίζουν να πηγαίνουν στα σπίτια φίλων και γειτόνων για να είναι οι πρώτοι που θα περάσουν το κατώφλι τους.
Οι Σκωτσέζοι έχουν και ένα άλλο πρωτοχονιατικο έθιμο. Άγριο από τα παλιά χρόνια. Ένα επικίνδυνο φεστιβάλ διοργανώνεται κάθε χρόνο την Παραμονή στη χώρα, καθώς κυρίαρχο στοιχείο είναι… η φλόγα. Το φεστιβάλ ονομάζεται Hogmanay και διοργανώνεται στις 31 Δεκεμβρίου. Άνδρες παρελαύνουν στους δρόμους κρατώντας φλογισμένες μπάλες τις οποίες στριφογυρίζουν πάνω από τα κεφάλια τους. Σύμφωνα με τους ντόπιους οι μπάλες φωτιάς φέρνουν εξαγνισμό και φως και θεωρείται έθιμο από τους Βίκινγκς.

Σουηδία:
Πρωταγωνιστές παντού, από τις φόρμες για τα γιορτινά γλυκά μέχρι τα καρουσέλ, το αλογάκι και οι βόλτες με snowmobile συνθέτουν το σκηνικό της Σουηδίας.

Δανία
Περίεργο είναι το έθιμο που τηρούν στη χώρα, σπάζοντας δώρα στην πόρτα του γείτονα. Αντί να… ταλαιπωρούν τον… διπλανό τους αντιθέτως αντλούν μεγάλη χαρά. Η οικογένεια που συγκεντρώνει στην πόρτα της τη μεγαλύτερη ποσότητα σπασμένων πιατικών θεωρείται ότι θα έχει τη μεγαλύτερη τύχη καθώς έχει τους πιο πιστούς φίλους.
Φίλοι και γείτονες σπάνε πιάτα και τα αφήνουμε έξω από τις πόρτες ως ένδειξη αγάπης αλλά και για να αποκρούσουν τα κακά πνεύματα της Πρωτοχρονιάς
Επίσης οι Δανοί μόλις τελειώσουν το δείπνο τους την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, σερβίρουν τούρτα σε σχήμα κώνου, η οποία είναι γνωστή ως Kransekage, διακοσμημένη με σημαίες και μικρά βεγγαλικά!!!

Νέα Ζηλανδία
Χτυπούν τηγάνια και κατσαρόλες όσο πιο δυνατά μπορούν για να διώξουν τις κακές συνέπειες της προηγούμενης χρονιάς αλλά και τις κακές που ενδεχομένως έρχονται με τον νέο χρόνο.

Φιλιππίνες
Στις Φιλιππίνες πάλι, το dress code επιβάλει πουά και το μενού φρούτα στρογγυλού σχήματος που είναι σύμβολο ευημερίας.
Την Παραμονή της Πρωτοχρονιάς έχουν έθιμο να φορούν ρούχα πουά και να τρώνε μόνο στρογγυλά φαγητά και φρούτα! Πιστεύουν έτσι ότι θα έχουν αφθονία καθώς ταυτίζουν το στρογγυλό σχήμα με το σχήμα των κερμάτων και του πλούτου. Τα μεσάνυχτα, τα παιδιά στις Φιλιππίνες χοροπηδάνε όσο πιο ψηλά μπορούνε για να ψηλώσουν ακόμα περισσότερο το επόμενο έτος.

Χονγκ-Κονγκ:
Οι κάτοικοι προτιμούν να εκδηλώνουν την αγάπη τους με μετρητά. Τυχερά χρήματα μοιράζονται σε κόκκινους φακέλους με το όνομα του παραλήπτη και ένα μήνυμα τύχης γραμμένο με χρυσό μελάνι. Συνήθως δίνονται από τους συγγενείς μόνο στα παιδιά της οικογένειας και στα ανύπαντρα μέλη. Όσο για τη διακόσμηση, όλα είναι κόκκινα, αφού το χρώμα συνδέεται με τη χαρά και την ευτυχία.

Μεξικό και σε πολλές νοτιοαμερικανικες χώρες.
Η 28η Δεκεμβρίου, δηλαδή η μέρα κατά την οποία ο Ηρώδης διέταξε τη σφαγή των νηπίων, είναι όπως η δική μας πρωταπριλιά, μια μέρα γεμάτη ψέματα και φάρσες. Η 1η Ιανουαρίου λέγεται “Dia de los Reyes”, δηλαδή «η μέρα των βασιλιάδων ή των μάγων», οπότε και τα μικρά παιδιά παίρνουν τα δώρα τους. Την ίδια μέρα, κόβεται και η πρωτοχρονιάτικηπαραδοσιακή πίτα η οποία δεν περιέχει φλουρί αλλά μια μικρή κούκλα που συμβολίζει τον τον νεογέννητο Χριστό.
Σε όποιον τύχει …μιλάμε για την απόλυτη τύχη… αλλά επίσης όποιος βρει την κούκλα μέσα στο κομμάτι του, πρέπει να δεξιωθεί φίλους και συγγενείς στις 2 Φεβρουαρίου.
Το να μιλάνε σε πνεύματα είναι μέρος της μεξικανικής παράδοσης και των δοξασιών. Οι Μεξικανοί θεωρούν ότι μπορούν να επικοινωνήσουν με τις ψυχές με των νεκρών αγαπημένων τους. Πιστεύουν πως η Παραμονή της Πρωτοχρονιάς είναι η καλύτερη στιγμή για να το κάνουν αυτό και να ζητήσουν συμβουλή από τα πνεύματα. Κι αυτό βέβαια δεν γίνεται ερασιτεχνικά στο σπίτι του καθενός αλλά εξασκείται επαγγελματικά. Στο Τάος Ιν στο Νέο Μεξικό 15 λεπτά διαλογισμού κι επικοινωνίας κοστίζει 15 δολάρια. Επίσης, στη χώρα γιορτάζουν την ημέρα των νεκρών κάθε χρόνο στις 2 Νοεμβρίου.
Γενικότερα σε όλες τις νοτιοαμερικανικές χώρες υποδέχονται τον νέο χρόνο φορώντας χρωματιστά εσώρουχα, κυρίως κόκκινα αλλά και κίτρινα ή άλλα ζωηρά χρώματα προκειμένου να «πιάσουν» την καλή τύχη. Επίσης, πιστεύουν ότι έτσι θα έρθει και ο έρωτας της ζωής τους. Το κόκκινο αντιπροσωπεύει έντονη ερωτική ζωή και το κίτρινο επιθυμία για πολλά χρήματα και πλούτη. Οι επιθυμίες των ντόπιων εκφράζονται μέσω του χρώματος που επιλέγουν.

ΗΠΑ:
Η ημέρα της Μαρμότας (είδος σκίουρου) ξεκίνησε το 1886. Κάθε 2 του Φλεβάρη, το πρωί, χιλιάδες κάτοικοι του Punxsutawney, (Πενσυλβάνια, ΗΠΑ), αναμένουν να βγει η μαρμότα από τη φωλιά. Αν δει τη σκιά της λόγω καλοκαιρίας, ο χειμώνας θα κρατήσει άλλες 6 βδομάδες, αν δεν τη δει όμως, λόγω συννεφιάς, θεωρείται ότι η άνοιξη θα έρθει σύντομα. Με φιλιά επίσης υποδέχονται οι Αμερικανοί τον νέο χρόνο καθώς θεωρούν ότι έτσι το καινούργιο έτος θα είναι πολύ όμορφο! Πιστεύουν ότι φιλώντας τον σύντροφό τους ή ακόμη κι έναν άγνωστο δίπλα τους θα διώξουν τις κακές αναμνήσεις και την κακοτυχία του παρελθόντος και θα σημαδέψουν μια νέα αρχή γεμάτη αγάπη και έντονη ζωή. Στην Αμερική συνηθίζεται την Πρωτοχρονιά να τρώνε όλοι σαλάτα με πράσινα λαχανικά όπως το μαρούλι ή το κατσαρό λάχανο για να εξασφαλίσουν τον πλούτο και για τη νέα χρονιά, επειδή το χρώμα τους μοιάζει με χρήματα (δολάριο).

Στην Νότια Αφρική
στο Γιοχάνεσμπουργκ πετουν παλιά έπιπλα στην αρχή του νέου έτους, για να διώξουν ανεπιθύμητα πράγματα από το σπίτι τους.

Στον Αμαζόνιο
Έχουν ένα από τα πιο άγρια έθιμα. Τα αγόρια, που έχουν φτάσει την ηλικία της ωρίμανσης, πρέπει να αποδείξουν ότι έγιναν άντρες, φορώντας γάντια γεμάτα με Bullet Ants (είδος μυρμηγκιού), του οποίου το τσίμπημα είναι δυνατό σαν σφαίρα.

ΕΛΛΑΔΑ.
Στην Ελλάδα ακόμα και σήμερα υπάρχει το έθιμο της Καλής Χέρας.
Σήμερα αυτή η ονομασία έχει αλλάξεισε πρωτοχρονιατικο χαρτζιλίκι η μπουναμα.
Συνήθως την Πρωτοχρονιά έδιναν κάποιο χρηματικό ποσό στα παιδιά, που
επρόκειτο να επισκεφθούν κάποιο σπίτι. Λίγα χρόνια πριν «Η καλή Χέρα»
ήταν το μόνο δώρο που έπαιρναν τα παιδιά περισσότερο σε μορφή
κεράσματος, διότι ούτε πολλά χρήματα υπήρχαν, αλλά ούτε και πολλά
μαγαζιά.

Όταν Βγεις από το σπίτι την Πρωτοχρονιά στην Ελλάδα και ξαναμπεις πρέπει να μπεις με το δεξί για να πάνε όλα “Δεξιά” Δηλαδή φυσιολογικά και ήρεμα σύμφωνα με τους δείκτες του ρολογιού.

Ένα άλλο Έθιμο που έχουμε στην Ελλάδα είναι στην λαγη του χρόνου να αναβοσβυνουμε τα φώτα τρεις φορές και μετά να ευχόμαστε όλοι με αγγαλίτσες και φιλάκια.

Ένα πολύ ωραίο έθιμο που έχουμε είναι Το σπάσιμο του ροδιού.
Την άλλη μέρα το πρωί της Πρωτοχρονιάς η οικογένεια πηγαίνει στην εκκλησία και ο νοικοκύρης κρατάει στην τσέπη του ένα ρόδι. Αφού γυρίσουν σπίτι πρέπει να χτυπήσει το κουδούνι της εξώπορτας για να του ανοίξουν να μπει μέσα και στην συνέχεια μπαίνει πρώτος στο σπίτι για να κάνει το καλό ποδαρικό με το ρόδι στο χέρι. Στη συνέχεια το σπάει με δύναμη πίσω από την εξώπορτα για να πεταχτούν οι ρόγες του παντού και λέει : «Με υγεία ευτυχία και χαρά το νέο έτος και όσες ρόγες έχει το ρόδι τόσες λίρες να έχει η τσέπη μας όλη τη χρονιά. Όσο γερές και όμορφες είναι οι ρόγες, τόσο χαρούμενες και ευλογημένες θα είναι οι μέρες που φέρνει μαζί του ο καινούριος χρόνος». Όταν ήμουν μικρούλης θυμάμαι επειδή ήμουν υποτιθεται αθώο παιδάκι ακόμα άρα και καλότυχο πολλοί συγγενείς μου μου ελεγαν να περάσω να σπάσω το ρόδι στο σπίτι τους. Μετά μου έδινα “καλή Χέρα”

Τέλος κατά την διάρκεια της σαρακοστής των Χριστουγέννων τα παιδιά
έβγαιναν για κυνήγι τα βράδια εφοδιασμένα με φακούς και γυρίζανε στα
χαλάσματα. Μπαίναμε σε σπήλαια με στόχο τους τα μικρά πουλάκια που
κούρνιαζαν εκεί, τους λεγόμενους γουργουγιάννηδες. Τα θαμπώνανε με το
φακό και τα πιάνανε. Στη συνέχεια τα πήγαιναν στο σπίτι όπου οι νοικοκυρές
τα καθάριζαν και τα πάστωναν, τα βάζανε σε πήλινα η γυάλινα βάζα και τα
έτρωγαν τα Χριστούγεννα.

Η ΒΑΣΙΛΟΠΙΤΑ
Η πίτα που φτιάχνουμε την παραμονή της Πρωτοχρονιάς και που κόβεται σε πανηγυρική συγκέντρωση των μελών της οικογένειας ή και άλλων συγγενών και φίλων έχει τις ρίζες της στα αρχαία ελληνορωμαϊκά έθιμα. Στα Κρόνια (εορτή του θεού Κ(Χ)ρόνου, που λατρευόταν στην Ελλάδα) και στα Σατουρνάλια (saturnalia) της Ρώμης έφτιαχναν γλυκά και πίτες, μέσα στα οποία έβαζαν νομίσματα και σε όποιον τύχαινε το κομμάτι ήταν ο τυχερός της παρέας…
Η ορθόδοξη παράδοση συνέδεσε το έθιμο με τη βασιλόπιτα. Και η ιστορία της έχει ως εξής.
Ο Μ. Βασίλειος, για να προστατεύσει την περιφέρειά του, την Καισαρεία της Καππαδοκίας, από επιδρομή αλλοφύλων, έκανε έρανο και μάζεψε χρυσά νομίσματα και άλλα τιμαλφή για να τα δώσει στους εχθρούς, ώστε να τους δελεάσει, για να μη λεηλατήσουν την περιοχή του.
Ο εχθρός, όμως, τελικά δεν κατόρθωσε να εισβάλει στην Καισαρεία, και τα τιμαλφή έμειναν. Τότε, ο Μ. Βασίλειος είπε να φτιάξουν μικρές πίτες-ψωμάκια, μέσα στις οποίες έβαζαν και ένα χρυσό νόμισμα, ή κάτι άλλο από όλα τα πολύτιμα πράγματα που είχαν μαζευτεί. Οι πίτες αυτές μοιράστηκαν σε όλους και ο καθένας κράταγε ό,τι του τύχαινε. Πάρα πολλά έτυχαν και στα παιδιά…

ΕΘΙΜΑ ΑΠΟ ΤΗ ΒΟΡΕΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Στη Χαλκιδική οι γυναίκες, εκτός από τη βασιλόπιτα, πρέπει την παραμονή της Πρωτοχρονιάς να φτιάξουν “κλίκια” και “φταζμίτ’κα”, όπως και άλλα γλυκά για τους καλαντιστές, τους επισκέπτες και τα μέλη της οικογένειας. Συνήθως τα γλυκά αυτά είναι: σαραγλί, σουσαμόπιτα, μπακλαβάς, κανταΐφι κ.ά. Ειδικότερα στην Ορμύλια έκαναν κι ένα ειδικό κουλούρι, σε σχήμα “οχτώ”, για τον Άγιο Βασίλειο. Το κουλούρι αυτό το έβαζαν στο εικονοστάσι για το καλό του χρόνου. Επίσης, τη νύχτα της Πρωτοχρονιάς στα χωριά της Χαλκιδικής η βρύση του χωριού έπρεπε να είναι ανοιχτή, έτσι ώστε να τρέχει η τύχη όλη τη χρονιά σαν το νερό.

Στο Μυρτόφυτο του Δήμου Ελευθερών Καβάλας την παραμονή της Πρωτοχρονιάς αναβιώνει ένα έθιμο που έχει τις ρίζες του στην Τουρκοκρατία. Τα αγόρια που θα φύγουν στρατιώτες μέσα στη νέα χρονιά συγκεντρώνουν μεγάλες στοίβες από ξύλα στην πλατεία.

Την παραμονή του νέου χρόνου ανάβουν μια εντυπωσιακή φωτιά που ξεπερνά τα τρία μέτρα, ψάλλονταν τα κάλαντα. Στις δώδεκα ακριβώς, με το χτύπημα του ρολογιού της εκκλησίας, αρχίζει ένα παραδοσιακό γλέντι με τσίπουρο και γλυκά. Στην πόλη της Καβάλας πολλοί κάτοικοι διατηρούν ακόμη κάποια από τα έθιμα που έφεραν μαζί τους οι πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη, όπως το σπάσιμο του ροδιού μπροστά στην είσοδο του σπιτιού για καλή τύχη, αλλά και η μεταφορά μιας πέτρας -συνήθως από το μικρότερο μέλος της οικογένειας- στο εσωτερικό του σπιτιού, για να είναι στέρεο το σπίτι και γερή ολόκληρη η οικογένεια τη νέα χρονιά.

Σε πολλές περιοχές της Θράκης τραγουδούν τα κάλαντα όχι μόνο αποβραδίς, αλλά και το πρωί μετά την εκκλησία. Πηγαίνοντας στα σπίτια τραγουδούν τον “Αγιoβασίλη”, παίρνουν δώρα φρούτα, χρήματα κτλ. Τα δώρα αυτά τα μαζεύουν όλα σ’ ένα μέρος για τα μοιράζονται κατόπιν. Στην Κομοτηνή τα Χριστούγεννα δεν λένε κάλαντα αλλά την Πρωτοχρονιά. Αποβραδίς γυρνούν με αναμμένα φανάρια στολισμένα με κορδέλες χάρτινες και ποικιλόχρωμες, με βαπόρια και τραγουδούν τα κάλαντα από ένα τυπωμένο βιβλίο.

Τα παιδιά κρατούν ξύλινα σφυριά, βαμμένα με διάφορα χρώματα και με αυτά χτυπούν τις πόρτες και μαζεύουν στραγάλια, σύκα, ξυλοκέρατα, πορτοκάλια, καρύδια. ‘Όχι όμως και χρήματα. Η ποίηση των ημερών αυτών στη Θράκη είναι χωρίς σχήματα, είναι αληθινή, γεμάτη έξαρση κι αρμονία. Η λαϊκή μούσα τραγουδά τον “αγιοβασίλη” με χαρτί και καλαμάρι και τον καλεί να καθίσει και να τραγουδήσει με το λαό μαζί.

ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΤΣΑ
Την ημέρα της Πρωτοχρονιάς οι περισσότερες νοικοκυρές του Νομού φτιάχνουν την βασιλόπιτα ή αετόπιτα στην οποία βάζει μέσα και ένα κέρμα. Αφού ο αφέντης του σπιτιού, βγάλει από ένα κομμάτι για τον Χριστό, την Παναγία και τον Άγιο Βασίλειο τα μέλη της οικογένειας παίρνουν το δικό τους κομμάτι και αναζητούν σε αυτό το κέρμα.

Στις 5 Ιανουαρίου παραμονές των Θεοφανίων συναντάμε ακόμη και σήμερα τα Ρογκάτσια ή Ρογκατσάρια. Ένα έθιμο που οι ρίζες του χάνονται στην αρχαιότητα. Οι συμμετέχοντες, ντυμένοι με προβιές ζώων και ζωσμένοι με κουδούνια, τριγυρίζουν το χωριό και λένε τα κάλαντα, διαφορετικά για τον καθένα,με διάθεση πειράγματος και σατιρισμού. Πίσω ακολουθούν “ο γαμπρός με τη νύφη” και στο τέλος έρχεται ο “παπάς” που διώχνει αυτούς τους “καλικάντζαρους”. Το έθιμο παραμένει ζωντανό στο Νεοχώρι, στο Μεσενικόλα, στο Μορφοβούνι και στο Κρυονέρι.

ΣΤΗ ΣΑΜΟ
Η “προβέντα” είναι ένα πιάτο με γλυκά που κρίνει πολλές φορές την νοικοκυροσύνη της Σαμιώτισσας, καθώς συνοδεύεται συνήθως και με την βασιλόπιτα που έχουν φτιάξει.
Το ρόδι είναι απαραίτητο για κάθε σαμιώτικο σπιτικό, καθώς οι οικογένειες το πρωί της Πρωτοχρονιάς μετά την εκκλησία θα το σπάσουν για να σκορπίσουν οι σπόροι του και να “γεμίσει” το σπίτι ευτυχία και υγεία.

Όποιος κάνει το ποδαρικό πρέπει να πάρει “μπουλιστρίνα” (χρήματα), την οποία περιμένουν τα παιδιά επίσης από παππούδες, γιαγιάδες και θείες που θα πλαισιώσουν το μεσημέρι το τραπέζι.
Την παραμονή των Φώτων, παιδιά λένε τα κάλαντα, ενώ ανήμερα σε κάθε πόλη λειτουργεί μια μόνο εκκλησία και μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας σχηματίζεται πομπή για το λιμάνι που θα γίνει ο αγιασμός των υδάτων και ο Μητροπολίτης (στην πρωτεύουσα) ή ο παπάς θα ρίξει τον σταυρό.

Όποιος τον πιάσει θεωρείται ο τυχερός της χρονιάς, παίρνει την ευλογία του ιερέα και μαζί του γυρνούν το μεσημέρι από σπίτι σε σπίτι για να μεταφέρουν την ευλογία του στους κατοίκους του νησιού.

ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
Τα ήθη και τα έθιμα ενός τόπου μαρτυρούν τις βαθύτερες ανησυχίες των ανθρώπων όπως αυτές αποτυπώθηκαν στο πέρασμα των χρόνων. Στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μακεδονίας οι κάτοικοι -η πλειονότητα των οποίων έχουν τις ρίζες τους στον Πόντο και τη Μικρά Ασία- γνωρίζουν πώς να διατηρούν ζωντανές τις παραδόσεις κυρίως μέσα από τη νέα γενιά.

Από ολόκληρη την ανατολική Μακεδονία ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η πολιτιστική παράδοση του νομού Δράμας, με την πλούσια λαογραφία, τα ήθη τα έθιμα, τις γιορτές και τα διονυσιακά δρώμενα που πραγματοποιούνται όλες τις εποχές του χρόνου.

Οι Μωμόγεροι, ένα είδος λαϊκού παραδοσιακού θεάτρου, αναβιώνει στους Σιταγρούς και τα Πλατανιά, χωριά όπου υπάρχουν πρόσφυγες από τον Πόντο. Η ονομασία Μωμόγεροι προέρχεται από τις λέξεις μίμος και γέρος, από τις μιμητικές κινήσεις που κάνουν οι πρωταγωνιστές με μορφή γεροντικών προσώπων. Οι παραστάσεις πραγματοποιούνται όλο το Δωδεκαήμερο (Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά και Θεοφάνια).

Στο νησί της Θάσου οι οικογένειες κρατούν ένα πολύ παλιό έθιμο που είναι το σπόρδισμα των φύλλων και γίνεται ως εξής: Κάθονται όλοι γύρω από το αναμμένο τζάκι, τραβούν την ανθρακιά προς τα έξω και ρίχνουν γύρω στ’ αναμμένα κάρβουνα, φύλλα ελιάς, βάζοντας στο νου τους από μια ευχή, χωρίς όμως να την πουν στους άλλους. Όποιου το φύλλο γυρίσει περισσότερο, εκείνου θα πραγματοποιηθεί και η ευχή του.

Στο Δημοτικό Διαμέρισμα Μυρτοφύτου Δήμου Ελευθερών στη δυτική ακτή του νομού Καβάλας, την παραμονή της Πρωτοχρονιάς αναβιώνει ένα έθιμο που έχει τις ρίζες του στην Τουρκοκρατία. Τα αγόρια που θα φύγουν στρατιώτες μέσα στη νέα χρονιά συγκεντρώνουν μεγάλες στοίβες ξύλων στην πλατεία. Την παραμονή του νέου χρόνου θα ανάψουν μια εντυπωσιακή φωτιά ψέλνονται τα κάλαντα. Στις δώδεκα ακριβώς, με το χτύπημα του ρολογιού της εκκλησίας, ξεκινάει ένα παραδοσιακό γλέντι με τσίπουρο και γλυκά.

Στην πόλη της Καβάλας, πολλοί κάτοικοι διατηρούν ακόμα κάποια από τα έθιμα που έφεραν μαζί τους οι πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη, όπως το σπάσιμο του ροδιού μπροστά στην είσοδο του σπιτιού για καλή τύχη, αλλά και η μεταφορά μιας πέτρας – συνήθως από το μικρότερο μέλος της οικογένειας – στο εσωτερικό του σπιτιού για να είναι στέρεο το σπίτι και γερή ολόκληρη η οικογένεια τη νέα χρονιά.

Στο Δημ. Διαμέρισμα Ποδοχωρίου του Δήμου Ορφανού στα δυτικά του νομού Καβάλας, την πρώτη μέρα κάθε νέου χρόνου διατηρούν ακόμα αναλλοίωτο το έθιμο του “ποδαρικού”, όπου τα πιο μικρά παιδιά επισκέπτονται όλα τα σπίτια του οικισμού μπαίνοντας μέσα σε αυτά με το δεξί πόδι, λένε ευχές στους νοικοκύρηδες του σπιτιού και δέχονται γλυκά και δώρα.

Τέλος, στα Άβδηρα της Ξάνθης, την παραμονή της Πρωτοχρονιάς ορισμένες οικογένειες δεν ζυμώνουν βασιλόπιτα αλλά ανοίγουν φύλλο και παρασκευάζουν μια πίτα με πράσο, κιμά και μπαχαρικό κύμινο. Μέσα στην πρασόπιτα βάζουν το φλουρί. Η πίτα ψήνεται σε παραδοσιακό ταψί το σινί και τα παλιότερα χρόνια σερβίρονταν πάνω σε χαμηλό ξύλινο τραπέζι, το σορβά.

ΣΤΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ
Πρόκειται για ένα έθιμο που διατηρείται χρόνια. Ο πρώτος άνθρωπος που θα πατήσει με το πόδι του (ποδαρικό) στο σπίτι μετά την είσοδο του νέου χρόνου, πρέπει να είναι τυχερός για να φέρει τύχη στο σπίτι και να πατήσει πρώτα με το δεξί του πόδι για να πάνε όλα δεξιά, δηλαδή καλά.

Επίσης την ημέρα της Πρωτοχρονιάς μεταφέρουν νερό από τη βρύση στο σπίτι και ο νοικοκύρης λέει: «Όπως τρέχει τούτο το νερό έτσι να τρέχουν και τα καλά στο σπίτι μου».
Ακόμη ο νοικοκύρης μεταφέρει μια πέτρα στο σπίτι λέγοντας: «Όπως είναι γερή τούτη η πέτρα έτσι να είναι γερό και το σπίτι μου». Σε ορισμένα μέρη του Ηρακλείου, την πρωτοχρονιά συνηθίζεται η οικογένεια να πηγαίνει στην εκκλησία. Μαζί τους παίρνουν μια εικόνα του σπιτιού, η οποία αφού λειτουργηθεί θα κάνει το ποδαρικό στο σπίτι.

Την πρωτοχρονιά οι παππούδες και οι στενοί συγγενείς δίνουν στα παιδιά την «καλή χέρα», δηλαδή κάποιο χρηματικό ποσόν. Έθιμο που διατηρείται μέχρι και σήμερα.

ΟΙ ΜΩΜΟΓΕΡΟΙ, ΕΘΙΜΟ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Η λαϊκή φαντασία οργιάζει στην κυριολεξία σχετικά με τους Καλικάντζαρους, που βρίσκουν την ευκαιρία να αλωνίσουν τον κόσμο από τα Χριστούγεννα μέχρι τα Φώτα, τότε δηλαδή που τα νερά είναι «αβάφτιστα». Η όψη τους τρομακτική, οι σκανδαλιές τους απερίγραπτες και ο μεγάλος φόβος τους η φωτιά.

Στις περιοχές της Μακεδονίας, Θράκης και Θεσσαλίας εμφανίζεται το έθιμο των μεταμφιέσεων, που φαίνεται πως έχει σχέση με τους καλικάντζαρους. Οι μεταμφιεσμένοι, που λέγονται Μωμόγεροι, Ρογκάτσια ή Ρογκατσάρια, φοράνε τομάρια ζώων (λύκων, τράγων κ.λπ) ή ντύνονται με στολές ανθρώπων οπλισμένων με σπαθιά. Γυρίζουν στο χωριό τους ή στα γειτονικά χωριά, τραγουδούν και μαζεύουν δώρα. Άμα συναντηθούν δυο παρέες, κάνουν ψευτοπόλεμο μεταξύ τους, ώσπου η μία ομάδα να νικήσει και η άλλη να δηλώσει υποταγή.

ΤΟ ΣΠΑΣΙΜΟ ΤΟΥ ΡΟΔΙΟΥ
Το πρωί της Πρωτοχρονιάς όλη η οικογένεια πήγαινε στην εκκλησία και ο νοικοκύρης του σπιτιού κουβαλούσε ένα ρόδι για να το λειτουργήσει στην εκκλησία. Γυρνώντας στο σπίτι ο νοικοκύρης χτυπούσε το κουδούνι -δεν έπρεπε να ανοίξει ο ίδιος την πόρτα- και να μπει πρώτος στο σπίτι και να κάνει καλό ποδαρικό με το ρόδι στο χέρι.

Μπαίνοντας μέσα, έπρεπε να μπει με το δεξί, έσπαζε το ρόδι στην πόρτα με δύναμη και περίμενε να πεταχτούν οι ρώγες παντού ενώ ταυτόχρονα έλεγε «με υγεία και χαρά το νέο έτος! Κι όσες ρώγες έχει το ρόδι τόσες λίρες να έχει η τσέπη μας». Αν οι ρώγες ήταν τραγανές και κόκκινες θα ήταν χαρούμενες και ευλογημένες οι μέρες όλης της χρονιάς. Το έθιμο αυτό συνεχίζεται μέχρι τις μέρες μας.

ΤΑ ΡΑΓΚΟΥΤΣΑΡΙΑ (ΚΑΣΤΟΡΙΑ)
Μέσ’ την καρδιά του χειμώνα και κατά τη διάρκεια των τελευταίων ωρών του δωδεκαήμερου, η πόλη της Καστοριάς παραδίνεται σ’ ένα μοναδικό τριήμερο γλέντι χαράς και ξεφαντώματος, που γεννιέται αυθόρμητα μέσα στις αμέτρητες παρέες των μικρών και μεγάλων που παίρνουν μέρος.

Στις 6, 7 και 8 Ιανουαρίου, οι δρόμοι και τα σοκάκια της πόλης σφύζουν από τις συντροφιές των ραγκουτσάρηδων (μεταμφιεσμένων), που χαίρονται, γλεντούν και χορεύουν στο ρυθμό της ξεγνοιασιάς, σκορπώντας ολόγυρα χαρά και κέφι.
Όλοι οι κάτοικοι της πόλης παραδίνονται σ’ ένα ξεχωριστό Διονυσιακό ξεφάντωμα, με τη συνοδεία των λαϊκών οργάνων που παιανίζουν όλα τα παραδοσιακά μουσικά ακούσματα της περιοχής. Πρόκειται για πανάρχαιες συνήθειες, η προέλευση των οποίων χάνεται μέσα στο χρόνο.

Παρά τις δυσκολίες που συνάντησαν σε μια μακροχρόνια διαδρομή, πολλά από τα στοιχεία αυτών των λατρευτικών εκδηλώσεων, που είναι γνωστές από τα ελληνορωμαϊκά χρόνια, κατάφεραν να διατηρηθούν και να φτάσουν μέσω του Βυζαντίου και της Τουρκοκρατίας έως τις μέρες μας.

ΤΑ ΚΑΡΚΑΤΖΟΛΙΑ ΣΤΑ ΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΕΞΩ ΜΑΝΗΣ
«Τις λιγοστές ώρες που μέναμε το βράδυ στο μαγερειό, κοντά στην αναμμένη φωτογονία, πνιγμένοι στον καπνό, ακούγαμε τις κυράδες μας, να μας λένε για τα καρκατζόλια (καλλικαντζάρους), που ήταν λέει κάτι μαγαρισμένα δαιμονικά. Όλο το χρόνο ζούσαν κάτω από τη Γη και προσπαθούσαν να κόψουν το τεράστιο δέντρο που την κράταγε με όλες τις πολιτείες και τα Χωριά της. Ήθελαν να την δουν να γκρεμίζεται στο χάος και να γελάνε.

Παραμονές όμως Χριστουγέννων άφηναν το κόψιμο του δέντρου και ανέβαιναν πάνω στη Γη, για να πειράξουν τους ανθρώπους, γιορτές μέρες που έρχονταν, μαγαρίζοντας τα φαγητά και τα γλυκά τους. Έμεναν μέχρι την Πρωτάγιαση, που αγιάζονταν τα νερά. Τότε έλεγαν γεμάτα τρόμο: “Φύγετε να φύγουμε, γιατί έρχετ’ ο τουρλόπαπας με την αγιαστούρα του και με τη βρεχτούρα του”, και έφευγαν. Στο μεταξύ το μισοκομμένο δέντρο είχε θρέψει, και οι κουτούτσικοι καλλικάντζαροι πολέμαγαν πάλι από την αρχή και πάλι το άφηναν μισοκομμένο τα ερχόμενα Χριστούγεννα. Έτσι η γη έμενε και θα μένει στη θέση της».

ΤΑ ΤΣΙΛΙΚΡΩΤΑ (ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΝΗ)
Και στη Μάνη ακούγονται δοξασίες για τα δαιμονικά και άλλα υπερφυσικά όντα, που βγαίνουν τα δωδεκαήμερα από του Χριστού ως τα Φώτα. Πρόκειται για τους Καλικάντζαρους. Πολλοί λαογράφοι υποστηρίζουν πως είναι οι Καλικάντζαροι απόγονοι του τραγοπόδη θεού Πάνα ή των Σατύρων, που πηδήσανε από την μυθολογία στη χριστιανική ζωή.

Ο πατέρας της Ελληνικής Λαογραφίας Νικ. Γ. Πολίτης στις «Παραδόσεις» του αναφέρεται σε Λυκοκατζαραίους, Σκαλικαντζέρια, Καρκαντζέλια, Κωλοβελώνηδες, Πλανηταρούδια, Κάηδες, Παγανά. Στην περιοχή της Αντρούβιτσας (Δ. Μάνη) ονομάζουν τους Καλικάντζαρους Τσιλικρωτά. Ο Πασαγιάννης στο ομώνυμο χριστουγεννιάτικο διήγημά του αναφέρεται με ένα χαριτωμένο τρόπο σε θρύλους για τα ξωτικά αυτά.

Τους Καλικάντζαρους που μπαίνουν στα σπίτια από τις καπνοδόχους, γιατί τους προσελκύει η μυρωδιά του λαδιού από τις τηγανίδες, ο λαός τους έχει πλάσει ψηλούς, μαυριδερούς, ισχνούς, άσχημους με κόκκινα άγρια μάτια και τριχωτό όλο το σώμα.
Θεωρούνται «μαγαρισμένοι» και σιχαμεροί, κάνουν ζημιές όπως: σβήνουν τη φωτιά, μαγαρίζουν τα εδέσματα, παρενοχλούν τους ανθρώπους, κυρίως τα παιδιά και τις γριές και χοροπηδάνε στους δρόμους.

Τρώνε βατράχους, χελώνες, φίδια, σκουλήκια κ.ά. Οι άνθρωποι προσπαθούν να εξολοθρεύσουν τις βλαπτικές τους ενέργειες με εξορκισμούς ή προσφορά γλυκισμάτων, τηγανίδων κ.τ.λ. Ο μεγάλος τους φόβος είναι ο αγιασμός. Φοβούνται τον αγιασμό, γιατί, όποιος βραχεί με αγιασμένο νερό, αφανίζεται.

ΤΑ ΚΑΡΑΚΑΤΖΟΛΙΑ (ΚΡΗΤΗ)
Η κρητική άποψη για τα καρακατζόλια είναι ότι τα παιδιά που γεννιούνται την ημέρα τω Χριστουγέννω (άρα έχουνε συλληφθεί την ημέρα του Ευαγγελισμού, που καλό είναι, από σεβασμό στην Παναγία, να αποφεύγει κανείς την ερωτική πράξη) μεταμορφώνονται σε καρακατζόληδες κάθε χρόνο την παραμονή των Χριστουγέννων και, την ημέρα τ’ Αγιασμού (όπου ο καθαγιασμός της φύσης διώχνει όλα τα κακά -αρχαία δοξασία κι αυτό), ξαναγίνονται άνθρωποι -αυτό συνεχίζεται κι όταν μεγαλώνουν.
*Από το περιοδικό του Ρεθύμνου «Πολιτεία».

Στην Κρήτη
Στο Ηράκλειο φτιάχνουν τα Σύγλινα
Παλαιότερα ήταν έθιμο να μεγαλώνει κάθε οικογένεια στο χωριό ένα
γουρούνι, τον οποίο τον έσφαζαν την ημέρα των Αγίων Δέκα και έφτιαχναν
τα εξής:
Λουκάνικα
Απάκια
Τσιλαδιά (Πηχτή)
Σύγλινα

Στα Χανιά
Στα Χανιά οι άνθρωποι της «τάβλας» και της παράδοσης διατηρούν ήθη και
έθιμα, που ακόμα και οι νέοι διατηρούν ίσως και σήμερα.
Στο εσωτερικό του σπιτιού το δέντρο έχει στολιστεί ημέρες πριν και έξω από
την πόρτα κρεμάνε στεφάνι. Στις κουζίνες των σπιτιών κυριαρχούν τα
σύγλινα, τα εντόσθια, το τηγάνι και το ζυμωτό ψωμί.

Θεσσαλία
Στο Λιβάδι Ελασσόνας, την παραμονή της Πρωτοχρονιάς τα παιδιά βγαίνουν
στους δρόμους τραγουδώντας τα Αγιοβασιλιάτικα κάλαντα και φωνάζοντας
“Σουρβάσο”. Την ημέρα της Πρωτοχρονιάς ο επισκέπτης μπορεί να δει στο
δρόμο τα “Μπαμπαλιούρια”.
Τα “Μπαμπαλιούρια” είναι ένα Πρωτοχρονιάτικο έθιμο, που έχει τις ρίζες
του στη Διονυσιακή λατρεία και αναβιώνει και στις μέρες μας. Η στολή τους
αποτελείται από το “σαλβάρι”, ένα μάλλινο άσπρο παντελόνι, το οποίο
στερεώνουν στη μέση με μια μάλλινη άσπρη ζώνη. Το πουκάμισο που φορούν από πάνω είναι συνήθως άσπρο με φαρδιά μανίκια σαν εκείνο των τσολιάδων.
Στα πόδια φορούν άσπρες καλτσοδέτες και τσαρούχια.
Στη μέση φορούν ένα χοντρό μάλλινο ύφασμα, διπλωμένο πολλές φορές, όπου επάνω δένουν τα μεγάλα και βαριά κουδούνια. Στο κεφάλι φορούν ειδική μάσκα, από προβιά ζώου, τη λεγόμενη “φουλίνα”. Η μάσκα αυτή είναι άσπρη ή μαύρη και έχει τρία ανοίγματα, δύο στα μάτια και ένα στο στόμα. Στα χέρια κρατούν ένα ξύλινο κυρτό σπαθί που συμπληρώνει τη φορεσιά του κάθε “Μπαμπαλιούρη”.
Έτοιμα πλέον τα “Μπαμπαλιούρια” περιμένουν να τελειώσει η Θεία
Λειτουργία για να ξεχυθούν στους δρόμους. Μαζί τους είναι πάντα ο
“αδελφογύρτης” ο οποίος κρατάει έναν κουμπαρά και μαζεύει τα χρήματα που προσφέρει ο κόσμος. Πριν ακόμη τελειώσει η Πρωτοχρονιάτικη Θεία
Λειτουργία οι “Μπαμπαλιούρηδες” έχουν πάρει θέση έξω από τις τρεις
ενορίες του χωριού. Βγαίνοντας ο κόσμος από την εκκλησία τους συναντά και αιφνιδιάζεται αφού περνούν το σπαθί στη μέση τους και δεν αφήνουν κανέναν να περάσει αν δεν βάλει χρήματα επάνω σ’ αυτό.
Μόλις βάλουν τα χρήματα τα παίρνει ο αδελφογύρτης και τους εύχεται Καλή
Χρονιά. Μετά τις εκκλησίες τα “Μπαμπαλιούρια” πηγαίνουν στην πλατεία, και
με το δυνατό θόρυβο που προκαλούν τα κουδούνια τους, τραβούν την
προσοχή των ντόπιων και ξένων επισκεπτών. Φεύγοντας από εκεί, περνούν
από τα καφενεία και τις καφετέριες του χωριού, και έπειτα ξεχύνονται στους
δρόμους μέχρι αργά το βράδυ. Αυτό το έθιμο έχει σαν σκοπό να διώξει τα
κακά πνεύματα, και να είναι ήσυχη και χαρούμενη η καινούρια χρονιά.
Το μεσημέρι της Πρωτοχρονιάς σε όλα τα σπίτια κόβεται η κρεατόπιτα με το
χρυσό φλουρί, το άχυρο και το πουρνάρι σε τόσα κομμάτια όσα είναι και τα
μέλη της οικογένειας. Όποιος βρει το φλουρί θεωρείται ο τυχερός της
καινούριας χρονιάς και λέγεται ότι θα ζήσει πλούσια. Όποιος βρει το άχυρο
λένε ότι θα παντρευτεί γεωργό και όποιος βρει το πουρνάρι θα παντρευτεί
βοσκό.

Στην Λαρισσα
Καθώς η λαογραφία και η παράδοση στην Ελλάδα του σήμερα συναντώνται
μεν, αλλά σε υπολανθάνουσα μορφή, στα μεγάλα τουλάχιστον αστικά κέντρα,
και η Λάρισα κινείται σε Χριστουγεννιάτικούς ρυθμούς, κρατώντας μεν τις
γενικευμένες και σε πολλές περιπτώσεις ξενόφερτες παραδόσεις, αλλά χωρίς
να παρουσιάζει έθιμα μίας ιδιαίτερης εθιμικής ταυτότητας της περιοχής. Ενώ
σε ότι αφορά στις ευρύτερες δραστηριότητες ο Δήμος Λαρισαίων είναι αυτός
που δίνει το στίγμα με σειρά χριστουγεννιάτικων εκδηλώσεων ιασκεδαστικού
και φιλανθρωπικού χαρακτήρα. Αποκορύφωμα αυτών η μεγάλη συναυλία που διοργανώνεται παραμονή της Πρωτοχρονιάς στην Κεντρική Πλατεία για την υποδοχή του νέου έτους συνοδευόμενη από καταιγισμό πυροτεχνημάτων.

Στην Κύπρο
Ο άης Βασίλης και τα πρωτοχρονιάτικα έθιμα της Κύπρου.
Πλούσια είναι στην Κύπρο η λαογραφία η σχετική με τον καλό άγιο Βασίλη και πολλά είναι τα έθιμα τα σχετικά με τη γιορτή του που συμπίπτει με τη πρώτη μέρα του χρόνου. Το λήμμα αυτό εξετάζει ακριβώς τα έθιμα αυτά, που αρκετά είναι παγκύπρια, άλλα τοπικά ή με παραλλαγές από περιοχή σε περιοχή, που άλλα επιζούν μέχρι σήμερα κι άλλα έχουν εγκαταλειφθεί.
Την παραμονή της πρωτοχρονιάς οι γυναίκες κάνουν κόλλυβα. Στο Ριζοκάρπασο προσθέτουν σ’ αυτά αμυγδαλόψιχα, σπυριά ροδιού, σταφίδες και σησάμι και τα λένε «βασιλούθκια». Πάνω σ’ αυτά τοποθετούν τη βασιλόπιττα με ένα κερί αναμμένο. Η τελευταία ζυμώνεται την παραμονή των Χριστουγέννων μαζί με τ’ άλλα Χριστόψωμα (γεννόπιττες). Η βασιλόπιττα είναι ένα μεγάλο ψωμί με σησάμι (ή χωρίς) κι ένα ζυμαρένιο σταυρό, μέσα της δε περιέχει ένα νόμισμα. Στο Ριζοκάρπασο ζύμωναν κι ένα ανθρωπόμορφο ψωμί που ‘λεγαν «Βασίλη» και το κρεμούσαν με κόκκινη κορδέλα από την «καρελιά» (αλλού «ταπατζιά» και το φύλαγαν μέχρι την επόμενη χρονιά.
Τα πιο πάνω κόλλυβα είναι μέρος του δείπνου που ετοίμαζαν οι γυναίκες την παραμονή της πρωτοχρονιάς για τον άη Βασίλη. Σε μερικές περιοχές (Ανώγυρα Λεμεσού κ.α) τοποθετούν και κλωνάρια ελιάς κι ένα δοχείο με κρασί. Ακόμη συνηθιζόταν να τοποθετούν κοντά στο δείπνο και το πορτοφόλι του νοικοκύρη και μια «χτενιά» (τσατσάρα). Στη Κυθρέα η βασιλόπιττα ετοποθετείτο σ’ ένα κόσκινο στο σέντε (χώρος φύλαξης των δημητριακών) του σπιτιού. Κοντά της τοποθετούσαν κι ένα καντήλι που άναβε όλη νύκτα. Ο άης Βασίλης που πιστεύεται ότι θα επισκεφτεί το σπίτι, θα δοκιμάσει το δείπνο που του ετοίμασαν, θα χτενίσει τα γένια του και θα ευλογίσει τα αγαθά του σπιτιού. Λίγα κόλλυβα ρίχνονται στις φάτνες των βοδιών (παλαιότερα μαζί με φύλλα ελιάς), τα δε βόδια πιστεύεται πως τότε μιλούν και λένε: Φάτε να φάμεν τζι’ ένι που τους κόπους μας (υπάρχουν μικρές παραλλαγές της φράσης αυτής). Στο Ριζοκάρπασο ρίχνουν λίγα κόλλυβα στις στέγες των σπιτιών. Στην Πιτσιλιά βράζουν τα κόλλυβα κατά τα Κάλαντα των Φώτων.
Σε μερικά χωριά (ιδίως της Πάφου, όπως Γουδί κ.ά.) συνηθίζεται να ρίχνουν λίγο σιτάρι πάνω στο θυμάρι της στάμνας του νερού, την παραμονή. Με την υγρασία του νερού το σιτάρι βλαστά και λέγεται «Βασίλης» (σ’ άλλες περιοχές Βασίλης λέγεται η Βασιλόπιττα). Στο Άγιο Δημήτριο Μαραθάσας το πρωί της Πρωτοχρονιάς συναγωνίζονται οι γυναίκες ποια θα πρωτοπάει στη βρύση με τη στάμνα της για να πάρει τα «κάλλη της βρύσης». Ρίχνουν πρώτα λίγο σιτάρι στη γούρνα και λίγο πάνω στο θυμάρι της στάμνας, που φέρει και ένα κλωνάρι ελιάς. Μετά νίβονται και λένε: Καλημέρα βρύση, δος μου που τα κάλλη σου, να σου δώσω που τα δικά μου. Σ’ άλλες περιοχές φυτεύονται σιτάρι, κριθάρι, φακές κ.ά. σε πιάτο που περιέχει βρεγμένο με νερό βαμβάκι. Υπάρχει μαρτυρία ότι παλιότερα τοποθετούσαν σιτάρι σε καλάθι ή κοφίνι με κλαδιά ελιάς και το έβρεχαν καθημερινά ώστε να βγάζει ρίζες που λέγονταν «τ’ άσπρα γένια του άη Βασίλη». Το φυτρωμένο σιτάρι στο πιάτο τοποθετείται μαζί με το δείπνο για να το ευλογήσει ο Άγιος κι αυτό. Την εικονική αυτή σπορά μερικοί την κάνουν γύρω στα Χριστούγεννα, άλλοι την Πρωτοχρονιά κι άλλοι του αγίου Σπυρίδωνα (12 Δεκεμβρίου). Του αγίου Αντωνίου (17 Ιανουαρίου) οι βλαστισμένοι σπόροι μεταφυτεύονται την ημέρα των Καλάντων, ενώ ραντίζονται ταυτόχρονα με αγιασμό, ενώ ο ιδιοκτήτης του αγρού, μαζί με όλους τους παρευρισκόμενους ψάλλει το εν Ιορδάνη βαπτιζομένου Σου Κύριε… Από την ανάπτυξη των σπόρων αυτών οι γεωργοί βγάζουν συμπεράσματα για τη βλάστηση και τη παραγωγή της χρονιάς.

Άλλο έθιμο, της νύκτας της παραμονής της Πρωτοχρονιάς. είναι η εμπυροσκοπία με φύλλα χλωρής ελιάς. Κάθονται γύρω από την αναμμένη «τσιμινιά» (τζάκι) και ρίχνουν πάνω στα κάρβουνα χλωρά φύλλα ελιάς (κάποτε τα σαλιώνουν) λέγοντας ταυτόχρονα διάφορες επικλήσεις στον άγιο Βασίλη για να φανερώσει αν τους αγαπά πρόσωπο που κατονομάζουν:

Άη Βασίλη βασιλιά
τζιαι πρωτολουτουρκίτη
επήες πέρα των περών
τζ’ ηύρες την τύχην, των τυχών
ήυρε τζι’ εμέν την τύχην μου
τζιαι πέτης πως την σσαιρετώ
τζιαι νάρτει πόψε να την δω
δείξε τζιαι φενέρωσε
για τούτην την δουλιάν
αν μ΄αγαπά (ο…η…)

Υπάρχουν πολλές παραλλαγές αυτής της επωδού.

Αν το φύλλο της ελιάς, αφού θερμανθεί, ανατραφεί με κρότο, τούτο είναι ένδειξη αγάπης εκείνου που ονομάστηκε προς το πρόσωπο που έριξε το φύλλο, ειδάλλως αγάπη δεν υπάρχει. Λίγα από τα κλωνάρια αυτά της ελιάς (που κόβονται μόλις ακουστεί η καμπάνα του εσπερινού) αναρτώνται σ΄ορισμένες περιοχές (Πάφος, Τηλλυρία, Μαραθάσα, Σολιά) στις πόρτες και τα παράθυρα των σπιτιών. Το ίδιο έθιμο είχαν κι οι Βυζαντινοί καθώς και οι Πόντιοι. Στη Πάφο κ.ά. κλωνάρια ελιάς τοποθετούνται πάνω στα χοιρινά κρέατα για να μην ουρήσουν εκεί οι Καλικάντζαροι.
Επειδή υπάρχει υπάρχει η λαϊκή αντίληψη ότι όπως θα περάσει η μέρα της πρωτοχρονιάς θα περάσει κι ολόκληρος ο χρόνος, οι Κύπριοι προσέχουν τη μέρα αυτή. Αν και είναι αργία, δουλεύουν λίγο για να ‘χουν δουλειά ολόκληρο τον χρόνο. Δεν δανείζουν χρήματα τη μέρα αυτή, απεναντίας προσπαθούν να πάρουν. Οι άνδρες που παίζουν χαρτιά στα καφενεία προσπαθούν πολύ να κερδίσουν, κλπ.
Σχετικό με την πιο πάνω αντίληψη είναι και το ποδαρικό. Αυτός που πρώτος θα μπει στο σπίτι πρέπει να μπει με το δεξί πόδι (για να ‘ρχονται όλα δεξιά) και να ‘ ναι και τυχερός. Σε μερικές περιοχές χτυπούσαν τα μεσάνυχτα οι καμπάνες, σημαίνοντας την άφιξη του νέου χρόνου. Ένα παιδί που εθεωρείτο τυχερό έκανε το ποδαρικό στα σπίτια, των οποίων οι ένοικοι το φίλευαν με γλυκό ή χρήματα, την «πουλουστρίνα». Στο Ριζοκάρπασο οι πόρτες παρέμεναν κλειστές κατά το υπόλοιπο της μέρας, για να μην μπει στο σπίτι κάποιος κακότυχος και φέρει την κακοτυχία.
Ένας τρόπος να βρεθεί ο τυχερός της χρονιάς είναι το κόψιμο της βασιλόπιττας, που την κόβει σε κομμάτια ο αρχηγός της οικογένειας και τα μοιράζει στους παρευρισκόμενους. Τυχερός είναι εκείνος που θα βρει το νόμισμα στο κομμάτι του. Υπάρχουν διάφορες παραλλαγές του τρόπου που διανέμονται τα κομμάτια. της βασιλόπιττας. Συνήθως κόβεται πρώτα το κομμάτι του Χριστού, ύστερα εκείνο της Παναγίας, κι ακολουθούν εκείνα του άη Βασίλη, του φτωχού, του σπιτιού, του νοικοκύρη, της νοικοκυράς και των παιδιών, αρχίζοντας από το μεγαλύτερο. Άλλοι κόβουν κομμάτια για συγγενείς που απουσιάζουν. Στην Πιτσιλιά η βασιλόπιττα κόβεται τα Κάλαντα.
Σε μερικά μέρη πιστεύουν πως όποιος φταρνιστεί κατά την πρωτοχρονιά θα ζήσει και την επόμενη χρονιά. Στο Ριζοκάρπασο πάλι, συνήθιζαν να κρεμάζουν στα δοκάρια του σπιτιού ή της μάντρας μια «αβρόσσιλλα» (σκιλλοκρεμμύδα) και την άφηναν εκεί όλο το χρόνο. Πολλές φορές ξαναβλάσταινε κι έβγαζε φρέσκα φύλλα, συμβόλιζε δε τη θαλερότητα του σπιτιού.
Στην Κώμα του Γιαλού και στη Κώμη Κεπήρ συνήθιζαν να μαζεύουν διπλούς βολβούς σκιλλοκρεμμύδας και τους ρίχνουν την πρωτοχρονιά στις μάντρες για να γεννήσουν οι προβατίνες δίδυμα.
Αν έμπαινε στο σπίτι στο σπίτι σκύλος την πρωτοχρονιά, νομιζόταν κακός οιωνός. Αν έμπαινε βόδι, το αντίθετο.
Σε μερικά χωριά συνήθιζαν να παίρνουν την πρωτοχρονιά κόλλυβα στα νεκροταφεία κι ο παπάς μνημόνευε τους νεκρούς.
Υπάρχουν τέλος, και πρωτοχρονιάτικα Κάλαντα που εισήλθαν στην κυπριακή ύπαιθρο από τις πόλεις, κυρίως μέσω των ιερέων, των δασκάλων και της χειρόγραφης παράδοσης. Τα Κάλαντα συνηθίζεται να τα τραγουδούν, με τη συνοδεία οργάνων και κυρίως βιολιού πολλές φορές, από σπίτι σε σπίτι. Οι ένοικοι του σπιτιού φιλεύουν εκείνους που τραγουδούν τα Κάλαντα είτε με χρήματα είτε με είδος, όπως γενόπιττα στο Ριζοκάρπασο.
Υπάρχουν διάφορες παραλλαγές των πρωτοχρονιάτικων Καλάντων ή του Τραγουδιού του άη Βασίλη.

Πήγες. Διάφορα Βιβλία : Τα έθιμα της Πρωτοχρονιάς | Η ΡΟΔΙΑΚΗ Προσωπικά ταξίδια αυτές τις ημέρες και σημειώσεις από έρευνες και search γενικά για το θέμα αυτό.

Γράφει:Ο δημοσιογράφος και ο Ιστορικός Παναγιώτης Κουλουμπής

.