Αν βρεθείς ποτέ στην πολύ τρομακτική και τραυματική θέση να μεγαλώνεις ένα παιδί με κάποιον/κάποια που σε κακοποιούσε δεν είσαι μόνος/μόνη και δεν είσαι στα πρόθυρα της τρέλας.
Ναι, έχεις δίκιο: Κάτι δεν πάει καλά σ’ ένα σύστημα που αναγνωρίζει ότι όταν ο/η πρώην σου έχει διαπράξει έγκλημα εναντίον σου, ένα έγκλημα που μπορεί να οδηγήσει στην φυλακή αυτόν που το διαπράττει, μπορεί τώρα να μπει μέσα σ’ ένα δικαστήριο, σαν να μην έχει συμβεί τίποτα και να έχει πλήρη δικαιώματα στη ανατροφή των παιδιών σας, που μάλιστα του/της έχουν δοθεί από το δικαστήριο.
Αναρωτιέμαι γιατί κάποιος θα υπέθετε ότι ένα άτομο που είναι διατεθειμένο να χτυπήσει ένα αγαπημένο του πρόσωπο, θα είναι πρόθυμο να «συνεργαστεί» απλά και μόνο επειδή το είπε ένα δικαστήριο. Κάποιος που συμπεριφέρεται κακοποιητικά, δεν θα λειτουργήσει με γνώμονα το συμφέρον των παιδιών του. Γιατί δεν μπορεί.
Χρειάζονται επειγόντως μεταρρυθμίσεις στο οικογενειακό δίκαιο. Μεταρρυθμίσεις που θα περιλαμβάνουν ακροάσεις για την επιμέλεια βάση αποδεικτικών στοιχείων από ειδικά καταρτισμένους δικαστές και εισαγγελείς για το σκοπό αυτό.
Όλο και περισσότερες έρευνες επιβεβαιώνουν τη ζημιά που προκαλεί η ενδοοικογενειακή βία στα παιδιά όχι μόνο κατά τη διάρκεια του γάμου αλλά και μετά τη λήξη του. Μέχρι να ιδρυθούν επισήμως τα περιβόητα οικογενειακά δικαστήρια και να αρχίσουν να εφαρμόζουν σοβαρά τη διαδικασία αξιολόγησης της επιμέλειας, καλώντας τους δράστες να λογοδοτήσουν, εσύ, όπως και πολλοί άλλοι γονείς, έχεις κολλήσει στην προσπάθεια να καταφέρεις να μεγαλώσεις το παιδί σου ενώ ταυτόχρονα προσπαθείς να προστατεύσεις τον εαυτό σου από τις φωνές, τις απειλές και τους συναισθηματικούς εκβιασμούς.
Έχω ερευνήσει από πολύ κοντά τις εμπειρίες των θυμάτων οι οποίες έχουν πολλά κοινά. Τα περισσότερα θύματα ενδοοικογενειακής βίας, θέλουν να «τα πάνε καλά» για χάρη των παιδιών, και συχνά με μεγάλο προσωπικό κόστος, ενώ οι άλλοι γονείς συνεχίζουν να κακοποιούν και να τρομοκρατούν τα θύματα τους, συμπεριλαμβανομένων και των παιδιών.
«Θέλω τα παιδιά μου να έχουν σχέση με τον πατέρα τους. Πώς όμως, μπορείς να ενθαρρύνεις μια τέτοια σχέση όμως, με κάποιον που τον φοβάσαι;» είπε πρόσφατα μία μητέρα σε μια έρευνα σχετικά με τις εμπειρίες των θυμάτων στα θέματα επιμέλειας των παιδιών μετά από μια βίαιη σχέση. «Χρειαζόμαστε δομημένες μεταβάσεις για να επιτραπεί η πρόσβαση των παιδιών στους γονείς μετά από περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας, με τη βοήθεια μιας ομάδας στην οποία να περιλαμβάνονται σύμβουλοι, εξειδικευμένοι δικαστές κλπ.Όμως δυστυχώς, δεν υπάρχει τίποτα «.
Πολύ συχνά, η ενδοοικογενειακή βία, ακόμα και για πολύ καιρό μετά το χωρισμό και μέσα από την -από κοινού- ανατροφή των παιδιών δίνει στο θύτη πολλές ευκαιρίες για να συνεχίσει να κακοποιεί το θύμα του. Τί μπορείς λοιπόν να κάνεις για να μεγαλώσεις συναισθηματικά υγιή παιδιά μέσα σε αυτές τις συνθήκες; Όχι ό,τι ελπίζεις, αλλά περισσότερα απ ‘όσα νομίζεις.
Να μερικές συμβουλές που μπορεί να σε βοηθήσουν:
- Τα παιδιά χρειάζονται τουλάχιστον έναν συναισθηματικά υγιή γονέα, οπότε εσύ πρέπει να κάνεις ότι μπορείς για να είσαι εκεί για το παιδί σου, ότι και να κάνει ο κακοποιητικός γονιός.
- Αν ο/η πρώην σου σε τρομοκρατεί ακόμα, πρέπει να βρεις βοήθεια
Είναι κοινή λογική το να προσπαθήσεις να σταματήσεις κάποιον/κάποια από το να σε κακοποιεί, αλλά με τα δικαστήρια και με την όλη διαδικασία είναι δύσκολο να το κάνεις και ακόμα δυσκολότερο αν προσπαθείς να επιβιώσεις. Είναι σημαντικό ν’ αναζητήσεις θεραπεία. Η ενδοοικογενειακή βία δημιουργεί τραύματα και όπως κάθε τραύμα, χρειάζεται επούλωση. Αυτό είναι και το πιο σημαντικό βήμα για τη συναισθηματική υγεία του παιδιού σου που σε χρειάζεται. Είναι επίσης σημαντικό να είσαι πολύ επιλεκτικός/επιλεκτική σχετικά με το είδος της θεραπείας που θα κάνεις.
- Να γνωρίζεις τα νομικά σου δικαιώματα
Είναι σημαντικό να γνωρίζεις τα δικαιώματά σου και τις ενέργειες που μπορείς να κάνεις σε περίπτωση που ο άλλος γονιός, σε απειλήσει ή προσπαθήσει να σου κάνει κακό κλπ. Μπορεί να μην είσαι σε θέση να εμπλέξεις τις αρχές σε όλα, αλλά για κάποια πράγματα μπορείς. Για παράδειγμα, εάν ο/η πρώην σου σου στέλνει απειλητικά email, πήγαινε με τα μηνύματα στο αστυνομικό τμήμα και ζήτα βοήθεια. Δεν είσαι υποχρεωμένος/η ν’ αφήνεις κανένα να σε κακοποιεί επειδή έχετε παιδιά και τα μεγαλώνετε μαζί!
- Πες σε όλους για την κακοποίηση
Και εννοώ σε όλους. Πες την αλήθεια χωρίς να καταδικάζεις τον/την πρώην σου. Το να τον/την βρίζεις πίσω από την πλάτη του/της μπορεί να σε κάνει να αισθάνεσαι καλύτερα, αλλά καλύτερα να κρατήσεις τα ξεσπάσματα σου για όταν θα είσαι με φίλους ή στο γραφείο του ψυχολόγου σου. Όμως μπορείς , για παν ενδεχόμενο, να ενημερώσεις τον δάσκαλο ή τον προπονητή του παιδιού, για την όλη κατάσταση. Δεν είναι κακό να πεις σε όσους βρίσκονται γύρω από το παιδί σου και συχνά είναι υπεύθυνοι για εκείνο, ότι η οικογένειά σου παλεύει με κάποια πολύ δύσκολα και επικίνδυνα ζητήματα. Για να μην αναφέρουμε ότι και η συμπεριφορά του παιδιού σου μπορεί να χρειαστεί κάποια εξήγηση. Εδώ είναι ένα παράδειγμα: «Δάσκαλε, θέλω να σας ενημερώσω ότι υπάρχει ενδοοικογενειακή βία στην οικογένεια μας. Μεγαλώνω το παιδί μου με τον άλλο γονέα που είναι ο θύτης και αυτό δημιουργεί μια μερικές φορές τραυματική δυναμική που είναι δύσκολο να διαχειριστώ. Αν έχετε ανησυχίες σχετικά με τη συμπεριφορά της κόρης μου ή οτιδήποτε, ελπίζω ότι θα μ’ ενημερώσετε αμέσως!»
- Μείωσε την επαφή σου με τον/την πρώην στο απολύτως ελάχιστο όπως έχει οριστεί από το δικαστήριο.Αυτό θα επιτρέψει στο θύμα να έχει την απαραίτητη απόσταση από το θύτη προκειμένου να θεραπευθεί και να περιορίσει τη δυνατότητα για περαιτέρω κακοποίηση. Βέβαια η παράλληλη ανατροφή των παιδιών, πολλές φορές κάνει το ελάχιστο δυνατό, μέγιστο, αλλά προσπάθησε όσο μπορείς να περιορίσεις την επαή μαζί του/της.
- Κατέγραψε τα πάντα
Είναι πολύ σημαντικό να έχεις μια γραπτή καταγραφή της συμπεριφοράς του ανθρώπου που σε κακοποιεί, αλλά και του παιδιού σου. Εάν καταλήξεις στο δικαστήριο για οποιονδήποτε λόγο, τα γραπτά είναι πιο ισχυρά από την προφορική μαρτυρία.
- Να είσαι εκεί για το παιδί σου
Η ψυχολογική στήριξη από κάποιον ειδικό είναι τόσο σημαντική, ώστε να μπορείς να είσαι εκεί για το παιδί σου. Έχεις αφήσει τον άνθρωπο που σε κακοποιούσε αλλά το παιδί σου θα τον έχει για πάντα γονιό, κι αυτό θα αποτελεί πρόκληση για το παιδί σου, για το υπόλοιπο της ζωής του. Θα χρειάζεται ένα γονιό στον οποίο θα μπορεί να υπολογίζει κι αυτός μπορείς να είσαι μόνο εσύ. Γι΄αυτό, όσο περισσότερο θεραπευθείς συναισθηματικά , τόσο το καλύτερο για το παιδί σου. Θα είσαι σε θέση να ενεργείς χρησιμοποιώντας τις δικές σου αξίες, αντί για τον φόβο, κι αυτό θα περάσεις και στο παιδί. Το παιδί σου χρειάζεται κάποιον να το καθοδηγεί με αγάπη και να το ακούει χωρίς να το κρίνει κι αυτό θα το πετύχεις, μειώνοντας το στρες και επουλώνοντας τα τραύματά σου.
Υπάρχουν πολλές μέρες που είμαι θυμωμένη ή λυπημένη για την αδικία της ενδοοικογενειακής βίας και πιστεύω ότι θα έκανα τα πάντα για να γυρίσω το χρόνο πίσω. Αλλά, αυτά είναι μόνο συναισθήματα που έρχονται και παρέρχονται. Η αλήθεια είναι ότι αυτό δεν μπορώ να το αλλάξω. Μπορώ, όμως, να μάθω από αυτό και να πάρω τα μέτρα μου για να προστατέψω τον εαυτό μου και κατ’ επέκταση και το παιδί μου.
