ΤΕΛΩΝΕΙΟ ΣΥΡΟΥ ΟΤΑΝ Η ΣΥΡΟΣ ΕΙΣΕΠΡΑΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΙΔΙΟ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ.
ΓΝΩΡΙΣΕΤΕ ΟΤΙ ΤΟ ΤΕΛΩΝΕΟ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΙΣ ΑΠΟΘΗΚΕΣ, ΤΟ ΠΑΛΙΟ ΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΟ ΚΑΙ Ο ΦΑΡΟΣ ΣΤΟ ΓΑΙΔΟΥΡΟΝΗΣΙ *(ΔΥΔΗΜΗ) ΗΤΑΝ ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΝΕΟΣΥΣΤΑΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΜΕ ΔΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΑ ΟΘΩΝΑ?
ΓΝΩΡΙΣΕΤΕ ΟΤΙ ΤΟ ΤΕΛΩΝΕΟ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΙΣ ΑΠΟΘΗΚΕΣ, ΤΟ ΠΑΛΙΟ ΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΟ ΚΑΙ Ο ΦΑΡΟΣ ΣΤΟ ΓΑΙΔΟΥΡΟΝΗΣΙ *(ΔΥΔΗΜΗ) ΗΤΑΝ ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΝΕΟΣΥΣΤΑΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΜΕ ΔΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΑ ΟΘΩΝΑ?
Κάποτε Η Σύρος και ειδικότερα η Ερμούπολη ήταν η πιο κερδοφόρα πόλη και λιμάνι της Ελλάδας και κατά προέκταση από τα πιο κερδοφόρα της μεσογείου…
Ένα αληθινό εμπορικό και βιομηχανικό χρυσωρυχείο που όμοιο του δεν υπήρχε πουθενά άλλου σε όλη την Ευρώπη.
Διαβάστε αυτήν την απίστευτα ενδιαφέρουσα έρευνα με στοιχειά που για πρώτη φορά ξανακούγονται ύστερα σχεδόν από δυο αιώνες.
Διαβάστε αυτήν την απίστευτα ενδιαφέρουσα έρευνα με στοιχειά που για πρώτη φορά ξανακούγονται ύστερα σχεδόν από δυο αιώνες.
Όπως έχουμε πει στις παλαιότερες ιστορικές μας αναδρομές η Σύρος υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα λιμάνια της Μεσόγειου και ο κορυφαίος και βασικός ναυτικός κόμβος μεταξύ Ανατολής και Δύσης.
Αυτή η μεγάλη και γρήγορη ναυτιλιακή ανάπτυξη που σημειώθηκε στην Ερμούπολη τον Ναυτιλιακό αυτόν κόμβο του Αρχιπελάγους εμμέσως μετά την εθνική παλιγγενεσία φυσικό ήταν να έχει άμεση επίδραση στην καλλιέργεια και στην εμπορία και στην πρόοδο της (μητέρας ναυτιλίας και βιομηχανίας) η και αντιστρόφως.
Ναυτιλία και εμπόριο στην Ερμούπολη είχαν συνυφανθεί αλληλοεξαρτώντο και αλληλοεπηρεάζωντο.
Επόμενο λοιπόν της γρήγορης αυτής ανάπτυξης ήταν και η θεμελίωση ειδικών κτηρίων συγχρόνων για την εποχή εκείνη που θα διευκόλυναν το καλπάζων κυριολεκτικά εμπόριο.
Έτσι λοιπόν αποφασίστηκε να ιδρυθεί ένα Τελωνείο στο νησί ώστε τα πλοία που ερχόταν και έφευγαν να ελέγχονται, να πληρώνουν τα σχετικά ποσά διέλευσης και να ελέγχονται τα φορτία και προϊόντα.
Άρα λοιπόν το Τελωνείο της Ερμούπολης αποτελούσε μια από τις κυριότερες προσόδους του νεότερου Ελληνικού κράτους και στην Ερμούπολη τον σημαντικότερο ναυτιλιακό κόμβο της Μεσόγειου αποτελούσε αναμφίβολα μια πλούσια, αστείρευτη πηγή για τον ισχνό προυπολογισόο μιας Ελλάδας ρημαγμένης από την επανάσταση και την επί αιώνες καταστρατήγηση από τους κατακτητές του οποιουδήποτε δημοσίου κέρδους και πλούτου της.
Με την προτροπή λοιπόν του τότε δημογέροντα της Ερμούπολης Λουκα Ραλλη και «δαπάνη Βασικικη» αποφασίζεται κατά την επίσκεψιν της ιδιας της αυτού μεγαλειωτητος της Αντιβασιλειας στην Ερμουπόλη το ετος 1833 και «εν ωφελεια της εν Σύρο εμπορίας η οικοδόμηση του κτηρίου των Αρχείων Της Διαμετακομισεως και των Αποθηκών του Τελωνείου καθώς και του Φάρου «που σηματοδοτούσε το στόμιον του σημαντικότερου εμπορικού λυμένος της Ελλάδος» την εποχή εκείνη. «Των επί δασμω Αρχειων τε και Αποθηκων, ως και του εν τω στόμιο του λυμένος Φάρου, Ασφάλειας ένεκα των καταπλέοντων.
Δηλαδή με λίγα λόγια αποφασίζεται τα πρώτα δημόσια κτίρια του νεοσύστατου Ελληνικού κράτους να ξεκινήσουν την ανοικοδόμηση τους στην Μεγάλη Ερμούπολη.
Η Τελετή θεμελιώσεως και των δυο (Τελωνείο και Φάρο) έγινε στις 25 Ιανουαρίου 1834, πρώτη επέτειο από την άφιξη του βασιλεια Οθωνα στην Ελλάδα.
Το Τελωνείο Της Ερμουπόλεως είναι το πρώτο δημόσιο κτήριο της νεωτέρας Ελλάδος.
Στον πανηγυρικό του λόγο για την θεμελίωση του κτηρίου ο τότε Νομάρχης Κυκλάδων Ιάκωβος Ριζος – Νερωλος μεταξύ άλλων σημειώνει « Σήμερον δια πρώτην φοράν θέτονται θεμέλια Βασιλικών οικοδομών χρησιμωτατων εις το εμπόριον και εις τινα τόπον, εις την Ερμουπολιν της οποίας τον πολιούχων Ερμην κι αυτός ο βροτολοιγος Αρης εισεβασθη»
Πρέπει εδώ να σας πω και να προσέξετε κάτι πολύ σημαντικό που θα πρότεινα να μην το ξεχάσετε πότε.
Στην Σύρο επί πολλά χρονιά μέχρι και τις αρχές του 20ου αιώνα νομάρχες εστέλλοντο όχι απλώς πραγματικά άριστοι και λίαν έμπειροι αλλά διακεκριμένες προσωπικότητες του πνεύματος, της πολιτικής και τέλειοι γνώστες των οικονομικών, εθνικών και απείρου μεγέθους και βάθους έμπειροι στην εργασίαν αυτή. Ο λόγος προφανώς είναι απλός. Η Ερμούπολη ήταν το σημαντικότερο λιμάνι όχι μόνο της Ελλάδας αλλά το σημαντικότερο σημείο κόμβος μεταξύ Δύσης και Ανατολής. Ένα χρυσωρυχείο που το τότε Ελληνικό κράτος είχε συνειδητοποιείσει το μέγεθος του και δεν ήθελε να χάσει ούτε μια δραχμή από τα απίστευτα κέρδη που θα διαβάσετε παρακάτω που έβγαζε το λιμάνι αυτό. Τέτοιοι νομάρχες λοιπόν για να αναφέρω μερικούς ήταν ο πολύς Σουτσος, ο Ζαχαρίας Παπαντωνιου και πολλοί άλλοι.
Επίσης πολύ σημαντικό είναι να σημειώσουμε ότι η εργασία αυτών των νομαρχών δεν ήταν μόνο τα του εμπορίου αλλά και να αντιμετωπίσουν το υψηλό επίπεδο των ιδίων των πολιτών της Ερμούπολης, το οποίο περιελάμβανε εθνικές προσωπικότητες. Διάσημους έμπορους. Πνευματικές προσωπικότητες, εύπορους πολίτες, διασημότητες του καλλιτεχνικού και του επιστημονικού κόσμου κτλ. Με λίγα λόγια η Ερμούπολη εκείνη την εποχή δεν ήταν μια απλή πόλη. Το Έχω ξαναπεί πολλές φορές. Ήταν Η Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης.
Για να ξαναγυρίσουμε στο Τελωνείο, οι αποθήκες του μπορούσαν να χωρέσουν περισσότερους από 20.000 τόνους εμπορεύματα, τεραστία ποσότητα για την εποχή εκείνη, ενώ οι δρόμοι της Ερμούπολης κυριολεκτικά ήταν στρωμένοι με εμπορεύματα που προοριζόταν για αποστολές είτε στο εσωτερικό της χώρας είτε στο εξωτερικό, είτε για να κατανάλωση της εγχώριας τοπικής αγοράς και προπάντων για την Βιομηχανία που άνθιζε εκείνη την εποχή.
Προσέξτε μερικά νούμερα. Περί το 1870 από την αγορά της Ερμουπόλεως εισέρρεαν στο Δημόσιο Ταμείο περισσότερα από 3.000.000 δραχμές τον χρόνο. Από αυτές τα 2 εκατομμύρια προϋπάρχοντος από τις εισπράξεις του Τελωνίου της Ερμούπολης.
Αντιλαμβάνεστε φίλοι μου για τι νούμερα μιλάμε? Προσέξτε τώρα> Το 1882 οι εισπράξεις έφτασαν σε 2.630.816 δραχμές. Μιλάμε δηλαδή ότι Η Ερμούπολη έβγαζε από μόνη της ότι έβγαζε όλη η υπόλοιπη Ελλάδα.
Προσέξτε αυτό τώρα. Η ετήσια κίνηση των εισαγόμενων ειδών συμπεριλαμβανωμένων και των συναλλαγνατικών προϊόντων υπολογίζεται ότι υπερέβαινε τα 100.000.000 δραχμές. Μόνο η αξία της τοπικής Συριανής Ερμουπολίτικης βιομηχανίας ανήλθε σε 50.000.000 δραχμές. Δηλαδή η βιομηχανία της Σύρου έβγαζε το μισό ποσό του συνολικού κέρδους του Ελληνικού κράτους. Καταλαβαίνετε τι αξία είχε η Ερμούπολη για την Ελλάδα?
Περι το 1870 ο ετήσιος κύκλος άξιας της Ερμούπολης από την εισαγωγή και εξαγωγή των εμπορευμάτων ανερχόταν σε 80.000.000 δρχ.
Προσέξτε αυτό τώρα. Η ετήσια κίνηση των εισαγόμενων ειδών συμπεριλαμβανωμένων και των συναλλαγνατικών προϊόντων υπολογίζεται ότι υπερέβαινε τα 100.000.000 δραχμές. Μόνο η αξία της τοπικής Συριανής Ερμουπολίτικης βιομηχανίας ανήλθε σε 50.000.000 δραχμές. Δηλαδή η βιομηχανία της Σύρου έβγαζε το μισό ποσό του συνολικού κέρδους του Ελληνικού κράτους. Καταλαβαίνετε τι αξία είχε η Ερμούπολη για την Ελλάδα?
Περι το 1870 ο ετήσιος κύκλος άξιας της Ερμούπολης από την εισαγωγή και εξαγωγή των εμπορευμάτων ανερχόταν σε 80.000.000 δρχ.
Αντιλαμβάνεστε πιστεύω την σπουδαιότητα του τεράστιου αυτού οικονομικού κολλοσού που ονομαζόταν Ερμούπολη. Αν μάλιστα αναλογιστεί κάνεις ότι σύμφωνα με σχετική έκθεση του τότε υπουργείου οικονομικών το 1886 το εξωτερικό εμπόριο της Ελλάδας ανερχόταν σε 81.433.392 δρχ φέρνει κυριολεκτικά στον νου του καθενός τι σημαντική ήταν Η Σύρος για το Ελληνικό Κράτος.
Στην φωτογραφία που έχει σωθεί από τότε εποχής 1958 δημοσιευμένη μάλλον από το «Φωτοαρτιστικ του Χ. Κόκκινου» παρατηρούμε δυο πράγματα. Πρώτα από όλα ότι το τελωνείο βρισκόταν πολύ κοντά στην θάλασσα πριν γίνουν οι προσχώσεις και η «ανάπλαση» του λιμανιού που κυριολεκτικά κατέστρεψε το λιμάνι μικραίνοντας το και χαλώντας την φυσική του ασφάλεια. Από την Άλλη το Τελεωνείο βρίσκεται τόσο κοντά στην θάλασσα για να μπορούν τα πλοία και τα καΐκια να δένουν σχεδόν επάνω του και να μεταφέρουν κατ ευθείαν τα εμπορεύματα από τις τεράστιες και ψηλές πόρτες που παρατηρείτε ότι υπάρχουν μέσα στις αποθήκες για συντομία. Μια συντομία πολύ χρήσιμη και σημαντική αν υποθέσουμε ότι περίμενες ουρές καραβιές ολόκληρες έξω από το λιμάνι για να ξεφορτώσουν
.Γράφει:O δημοσιογράφος και Ιστορικός Παναγιώτης Κουλουμπής
Πηγές. Δημήτριος Κρίνος, Αρχεία του Ελληνικού Κράτους. Ιστορία , προσωπικές έρευνες.
