Herman Melville”Σύρα”Μεταβιβασμένη Αναπόληση Η Άγνωστη Ιστορία

Η ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΕΝΟΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΥΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΤΗΣ  ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΓΝΩΣΤΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑΤΙΚΟ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟ ΜΟΜΠΥ ΝΤΙΚ ΣΤΗΝ ΣΥΡΟ HERMAN MELVILLE

Το Ποίημα του Herman Melville “Σύρα (Μεταβιβασμένη Αναπόληση)Ποίημα στο Τιμολέων” Η Άγνωστη Ιστορία και ερμηνεία του.

Μην βαρεθείτε επειδή λέει πολλά. Κάθε λέξη και κάθε φράση είναι σημαντική και θα μάθετε πάρα πολλά για την ιστορία της Σύρου . Διαβάστε προσεκτικά το ποίημα και θα ταξιδέψετε σε μια εποχή που δεν φαντάζεστε. ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΘΑ ΔΙΑΒΑΣΕΤΕ ΚΑΤΙ ΤΕΤΟΙΟ.

Άλλη μια απίστευτη αλλά ωστόσο Μεγάλη Και Σημαντική «Ιστορική Λεπτομέρεια» από την Άγνωστη Ιστορία της Μεγάλης Ερμούπολης του ΠΡΟΠΕΡΑΣΜΕΝΟΥ ΑΙΩΝΑ.

Πριν λίγες ήμερες παίχτηκε και στην Σύρο η εντυπωσιακή ταινία «Στην Καρδιά Της Θάλασσας». Η Ταινία αναφερόταν σε ένα ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΓΕΓΟΝΟΣ. Την τραγωδία του φαλαινοθηρικού Έσσεξ που ήταν τόσο γνωστή στην εποχή της όσο είναι σήμερα η ιστορία του Τιτανικού. Το 1819 το Έσσεξ ξεκίνησε από το νησί Ναντάκετ της Μασαχουσέτης, στον Ατλαντικό, για ένα συνηθισμένο ταξίδι, να κυνηγήσει φάλαινες. Δεκαπέντε μήνες αργότερα συνέβη κάτι αδιανόητο: βαθιά στο Νότιο Ειρηνικό, μια εξαγριωμένη φάλαινα εμβόλισε και βύθισε το πλοίο. Οι είκοσι άντρες του πληρώματος, φοβούμενοι τους κανιβάλους στα νησιά προς τα δυτικά, μπήκαν σε τρεις μικρές βάρκες και ξεκίνησαν για τη Νότια Αμερική, 3.000 μίλια μακριά. Μετά από μια οδύσσεια τριών μηνών, μόνο οκτώ είχαν μείνει ζωντανοί…

Το φαλαινοθηρικό Έσσεξ ανήκε στον στόλο του περιβόητου Ναντάκετ, του μικρού νησιού της Μασαχουσέτης που το 18ο και τον 19ο αιώνα ήταν η φαλαινοθηρική πρωτεύουσα του κόσμου. Από εκεί βασικά ξεκίνησε η φαλαινοθηρία. Το βιβλίο αυτό το έγραψε ο Ναθάνιελ Φίλμπρικ διευθυντής του Ινστιτούτου Θαλάσσιων Μελετών Ίγκαν και ερευνητής-μέλος της Ιστορικής Εταιρείας του Ναντάκετ που θεωρείται αυθεντία στην ιστορία του Ναντάκετ. Αλλά όπως είπαμε ήταν γνωστή δυο αιώνες πριν και αυτήν ακριβώς την αληθινή επική ιστορία άκουσε ο Χέρμαν Μέλβιλ εμπνεύστηκε για να γράψει ένα από τα πιο γνωστά μυθιστορήματα στην ιστορία της λογοτεχνίας. Το αριστουργηματικό μυθιστόρημα Μόμπι-Ντικ.

Ο Χέρμαν Μέλβιλ (Αγγλικά: Herman Melville) ήταν Αμερικανός. Θεωρείται από τους επικεφαλής της Αμερικανικής λογοτεχνίας και ένας από τους γνωστότερους και πιο πολυδιαβασμένους και συνεπώς από τους πιο αγαπητούς συγγραφείς του περασμένου αιώνα έχοντας γράψει πολλά βιβλία και μεταξύ αυτών αυτό που τον άφησε στην ιστορία το Μόμπι-Ντικ.
Ο Χέρμαν Μέλβιλ σαν σωστός συγγραφέας που σέβεται τον εαυτό του είχε μια ζωή πολυτάραχη, περιπετειώδη και πολυταξιδεμένη.

Αφού είχε κάνει σχεδόν τα πάντα στην ζωή του κάποια εποχή είχε περάσει και από την Σύρο. Αυτό έγινε το 1856 και δεν ήταν καθόλου γνωστό.

Όπως η μετάφραση από τα Αρχαία Ελληνικά ακόμα και για κάποιον φιλόλογο που γνωρίζει Αρχαία δεν είναι εύκολη έτσι και η Μετάφραση από τα αρχαϊκά αγγλικά δεν ήταν εύκολη. Χρειαζόταν ΛΕΞΙΚΑ. Και ποιος έχει Λεξικά των ΑΡΧΑΙΩΝ ΑΓΓΛΙΚΩΝ σήμερα? Και Πάλι Η κυρία Ευγενία Παπαϊωάννου έκανε το «θαύμα» της.

Σήμερα έχουμε την μετάφραση του ποιήματος του Χέρμαν Μέλβιλ μετά από απίστευτες δυσκολίες μεταφραστικές αλλά και εννοιολογικές που χρειάστηκαν έρευνες ιστορίας, ταυτίσεις ιστορικών στοιχείων συζητήσεις πάνω σε συζητήσεις για να καταλάβουμε τι εννοεί ο Μέλβιλ και αναδρομές σε παλιά ιστορικά βιβλία ως επί το πλείστον στου Τιμολέοντα Αμπελα Και του Ανδρέα Δρακάκη οι οποίες καθόλου τυχαία και αυτές είναι γραμμένες και αυτές στα Αρχαία Ελληνικά.

Πάμε λοιπόν πίσω ξανά στο προαναφερόμενο βιβλίο «Η Ελλάδα Του Ταξιδευτή. Μνήμες Από Μια Χώρα» Όπου σχολιάζει και γράφει ο Τζον Τομκινσον.

«Μερικές εντυπώσεις 1856 – 1857 από την Ερμούπολη.
Κάποιοι γέροντες φαίνονταν σαν τον Περικλή, σε έκδοση όμως ρακοσυλλέκτη: μια ένωση ιστορικότητας και φτώχειας. Στρογγυλοί κατάξανθοι λόφοι, εδώ και εκεί, με πέτρινες αναβαθμίδες. Όψη των νησιών: χωριουδάκια λεύκα, μισό δρόμο πάνω στο βουνό. Το γαλάζιο χρώμα της θάλασσας και η ερμίνα στα σύννεφα. Η Ελληνική σημαία, μπλε και άσπρη, φαίνεται ότι επηρεάστηκε από το γαλάζιο του ουρανού και την ερμίνα της θάλασσας. (Εδώ κάνει λάθος φυσικά. Η Σημαία μας έχει τα χρώματα της γαλάζιας θήλασες του ουρανού και την λάμψη του Ήλιου . Σημείωση ΠΚ.) Η προκυμαία. Ένα είδος ημικυκλίου, σαν ένα αμφιθέατρο από λόφους. Είναι Δεκέμβριος και όμως τραπέζια και καρέκλες έξω. Καφενεία. Σωλήνες νερού. Ξυλουργοί και σιδηρουργοί εργάζονται με θεατρικά κοστούμια. Τα πλήθη στην παράλια με κόκκινες κάπες μοιάζουν με φλαμέγκο. Να και μακριές φούντες: Τις φορούν χωρικοί που φέρνουν στο κεφάλι κοφίνια με μπακαλιάρους. Λίγοι όμως φαίνεται ότι έχουν κάτι να κάνουν. Οι Πολλοί όλο σουλάτσα»

Αυτή λοιπόν είναι η περιγραφή από το «Ημερολόγιο»; Του Χέρμαν Μέλβιλ. Ο Κωνσταντίνος Κριτσίνης γράφει στο τέλος του κεφαλαίου «Δυστυχώς δεν έχουμε περισσότερα από το ημερολόγιο του Χέρμαν Μέλβιλ. Ίσως όμως να μπορούμε να πούμε ότι στο συμπέρασμα του μάλλον δεν πέφτει έξω.

Κι εκεί λοιπόν που πιστεύαμε όλοι πως αυτό είναι όλο και όλο, ερευνώντας το θέμα πέφτω στο ποίημα του. Ο Μέλβιλ δεν έγραφε ποιήματα. Που και που όπως κάθε συγγραφέας και κάθε άνθρωπος των γραμμάτων. Όμως προφανώς εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ από την επίσκεψη του αυτή σε μια Ερμούπολη γεμάτη χρώματα, εικόνες Ιστορία και τέτοια ΠΟΛΥΕΘΝΙΚΟΤΗΤΑ γράφει ένα ποίημα.

Το Ποίημα αυτό ως σήμερα ήταν άγνωστο.
Το ποίημα το Ονομάζει Σύρα (Μεταβιβασμένη Αναπόληση)Ποίημα στο Τιμολέων (1891) Syra (A Transmitted Reminiscence)Poem in Timoleon (1891)

Μου κάνει μεγάλη εντύπωση ότι γράφει την Ημερομηνία 1891.

Και αυτό γιατί όπως σας προανέφερα είναι γραμμένο στην Αρχαϊκή Αγγλική. Κάτι ανάλογο της Αρχαίας Ελληνικής. Γλώσσες και οι δυο νεκρές σήμερα και με λέξεις όχι μόνο άγνωστες αλλά και ορμήνιες λέξεων και φράσεων και σημειολογίας εντελώς διαφορετικές από τις σημερινές.

Παραθέτω παρακάτω και την Πρωτότυπο ποίημα και την μετάφραση.

Herman Melville Σύρα (Μεταβιβασμένη Αναπόληση)Ποίημα στο Τιμολέων (1891)

«Τρέχοντας να σωθούν από της Χίου τα καιόμενα αμπέλια
(Όπου οι Τούρκοι όταν το σπαθί το έργο του είχε κάνει
εφάρμοσαν τη δάδα) οι Έλληνες
Ήρθαν εδώ, φυγάδες στερημένοι από τα αγαθά τους,
Εδώ σε ένα σχεδόν χωρίς νοικάρηδες νησάκι,
Κι ούτε εδώ ένιωσαν στην αρχή πως πατάνε στα πόδια τους
Με ασφάλεια. Ακόμα από τον τουρμπανοφόρο εχθρό
Τρέμοντας την καταδίκη των ναυαγών
Που οι αιλουροειδείς θάλασσες επέτρεψαν να αποβιβαστούν
Στη συνέχεια τους όρμησαν και τους έσυραν πίσω,
Γιατί ψήλωσαν τα κύματα, και οι συνετοί κέρδισαν,
Σ’ ενός κωνικού οχυρώματος τα πλευρά
Με κόπο έστησαν το μυστήριο στρατόπεδο τους,
Και σ’ αυτό με προσοχή προσκόλλησαν πέτρινες καλύβες·
Αλλά, καθησυχασμένοι τελικά, κάτω κατεβαίνουν –
Πολλαπλασιασμένοι με τους συμπατριώτες τώρα,
Πρόσφυγες, όπως κι οι ίδιοι εγκαταλελειμμένοι-
Και κτίζοντας κατά μήκος στην άκρη του νερού
Αρχίζουν ν’ ακμάζουν, και ακμάζουν κι άλλο
Όταν η Ελλάδα επιτέλους ξέφυγε από τους Τούρκους,
Μετατρέποντας απλά το λιμάνι σε αγορά.

Την είδα στις πρώτες της μέρες –
Πρωτόγονη, ένα τέτοιο νησιώτικο καταφύγιο
Χωρίς εστία όπως θα την είχε πιθανά γνωρίσει ο Όμηρος
Περιφερόμενος εδώ στο Αιγαίο
Υπόστεγα στημένα από υλικά ναυαγίων αντίκριζαν τη θάλασσα
Όπου καταφύγιο έβρισκαν εμπορικά αγαθά
Κι εδώ κι εκεί ένα μαγαζί παράγκα
Όπου φέσια, σπαθιά, καπνός, εσάρπες
Πιστόλια, και ανατολίτικη φινέτσα, την Παραμονή-
(Τα πούλια θάμπωναν από βέβηλα χέρια)
Σαν λεηλασία στο κατάστρωμα ενός πειρατή
Κείτονταν άτακτα με τέτοιο χαλαρό τρόπο
Σαν να δήλωναν αρπαγή ή περιπλάνηση.

Πάνω από ένα τεντοσκεπασμένο πανδοχείο με μια σημαία που φτερούγιζε
Μια ηλιοκαμένη επιγραφή διαλαλούσε Ελληνικό κρασί
Σε κείμενο ίδιο με αυτό που ο Ανακρέων γνώριζε
Που κάποιος που λεγόταν ”Περικλής” μοίραζε
Σηκωνόταν σαν να ανέβαινε στη σκηνή της όπερας
Ένοπλοι άγνωστοι, παντός είδους τύποι, χάζευαν ή τεμπέλιαζαν
Ευκίνητοι ψηλοί τύποι, με χρυσαφιά μάτια,
Λιάζονταν όπως οι λεοπαρδάλεις.

Έξω από την ακτή συγυρισμένα και φωτεινά Σεμπέκο,
Μερικά όμως με αμφίβολη φήμη.
Αλλά στην παραλία, γιατί αποβάθρες δεν υπήρχε καμιά,
Τι πολυάσχολες μέλισσες! Όχι δύστροπες παρέες·
Διασκεδαστές, γραφικά παράξενοι,
Φορτώνουν τις βάρκες με δέματα και βάζα με λάδι,
Ανάλαφρα εξυπηρετώντας ένα αγκυροβολημένο πλοίο,
Καθένας με το θυσανωτό Φρυγικό του καπέλο,
Μπλε Ανατολίτικα συρτάρια και πλεκτό γιλέκο͘·
Και κάποιοι με καθαρή τομή και χαρακτηριστικά
Σαν την όψη της Προσερπίνης πάνω στο κέρμα.
Τόσο πολυλογάδες όλοι! Σαν χαρωπά παιδιά
Που κάνουν πως δουλεύουν, αλλά παίζουν.

Είδα και πώς βοηθούν ρεμβάζοντας κιόλας.
Εδώ η κίνηση είναι άγουρη ακόμη:
Αδιάκοπα κρατάει αυτό το νεανικό κέφι.
Και αυτές οι ελαφρές καρδιές; Η φορεσιά τους, η αγαλλίαση τους,
Σαν να κυλούσαν με άφθονη ροή του μέτρου,
Σαν να ήταν ακατάλληλες για σοβαρή δουλειά,
Φλύαρες με το πρωτοπαλίκαρο του παππού Κρόνου
Όταν το εμπόριο δεν ήταν ούτε μόχθος, ούτε άγχος,
Αλλά η ζωή ήταν αναψυχή, ευθυμία, ειρήνη,
Και βρώμικο κέρδος κανένα και η αγάπη ήταν ενάρετη.

Αυτό λοιπόν είναι το ποίημα… Πιο κάτω σας έχω και την πρωτότυπη μορφή του .

Ας μιλήσουμε λίγο για αυτό όμως.
Ποιος να είναι ο Τιμολέων που αφιερώνει το ποίημα του ο Μέλβιλ;

Και Οι Δυο μεγάλοι και γνωστοί ο κάθε ένας στο είδος του. Ο Άμπελος νέος δικαστικός και πεζογράφος μεν αλλά ήδη πολύ γνωστός και επιτυχημένος αλλά προ πάντων πολύ γνωστός για τις θέσεις του στο ρεύμα των καθαρολόγων της αθηναϊκής σχολής που πίστευαν πως με την ανάσταση της αρχαίας ελληνικής γλώσσας θα αναστηνόταν στη κοιτίδα του και το αρχαίο δράμα. Και οι δυο οπαδοί της αρχαίας γλώσσας των χωρών τους.

Πάμε παρακάτω…. Οι Εικόνες που φωτογραφίζει ο Μέλβιλ είναι πολύ περιγραφικές και πολύ κοντά στις περιγραφές που κάνει ο Τιμολέων Αμπελάς στην Ιστορία του. Προσωπικά εγώ θέλω να πιστεύω πως αυτή οι δυο θα πρέπει να είχαν συναντηθεί. Είναι λογικό δυο τέτοιες μεγάλες φυσιογνωμίες να βρεθούν σε μια τέτοια περίοδο στην ιδία πολλή. Τυχαία έγινε αυτό. Γνώριζε την επίσκεψη του Μέλβιλ ο Αμπελάς;

Υποθέσεις κάνω και όπως πολλά αλλά φοβάμαι πως πότε δεν θα μάθουμε τι ακριβώς συνέβη.

Πάμε παρακάτω.. Το ποίημα ξεκινά με μια Ιστορική αναδρομή πως βρέθηκαν οι άνθρωποι αυτή στο νησί αυτό. Ερχόμενοι από την Χίο .. Αναφερόμενος στην Καταστροφή της Χίου με ένα καταπληκτικά όμορφο ποιητικό τρόπο… …. « ….Τρέχοντας να σωθούν από της Χίου τα καιόμενα αμπέλια
(Όπου οι Τούρκοι όταν το σπαθί το έργο του είχε κάνει
εφάρμοσαν τη δάδα) οι Έλληνες
Ήρθαν εδώ, φυγάδες στερημένοι από τα αγαθά τους,
Εδώ σε ένα σχεδόν χωρίς νοικάρηδες νησάκι,
Κι ούτε εδώ ένιωσαν στην αρχή πως πατάνε στα πόδια τους
Με ασφάλεια. Ακόμα από τον τουρμπανοφόρο εχθρό
Τρέμοντας την καταδίκη των ναυαγών
Που οι αιλουροειδείς θάλασσες επέτρεψαν να αποβιβαστούν ….»

Αναφερόμενος και γνωρίζοντας καλά την Ιστορία των πρώτων κάτοικων… Τους Χιώτες… Όπου οι Τούρκοι έσφαζαν κάθε ζωντανό με το σπαθί τους και μετά έκαψαν τα πάντα με την δάδα, ερχόμενοι στο νησί αυτό σαν νοικάρηδες.. θεωρώντας ότι δεν είναι δικό τους περνώντας από θάλασσες άγριες σαν άγρια αιλουροειδή φτάνουν στην Σύρο σχεδόν ναυαγοί αλλά ούτε εδώ ακόμα νιώθουν ασφαλείς αφού ακόμα και εδώ οι Τούρκοι υπάρχουν…… Αρχίζοντας να φτιάχνουν τα πρώτα σπίτια σαν πέτρινες καλύβες……. Βρίσκοντας προφανώς και άλλους πρόσφυγες και μαζί αρχίζουν να κτίζουν την ζωή και την πόλη τους… και να πολλαπλασιάζονται… όταν επιτέλους η Ελλάδα ελευθερώθηκε από τους Τούρκους

…… Την είδε λέει Ο Μέλβιλ «Την είδα στις πρώτες της μέρες – Πρωτόγονη, ένα τέτοιο νησιώτικο καταφύγιο .Χωρίς εστία όπως θα την είχε πιθανά γνωρίσει ο Όμηρος … » «Υπόστεγα στημένα από υλικά ναυαγίων αντίκριζαν τη θάλασσα . Όπου καταφύγιο έβρισκαν εμπορικά αγαθά .Κι εδώ κι εκεί ένα μαγαζί παράγκα .Όπου φέσια, σπαθιά, καπνός, εσάρπες
Πιστόλια, και ανατολίτικη φινέτσα, την Παραμονή- (Τα πούλια θάμπωναν από βέβηλα χέρια) Σαν λεηλασία στο κατάστρωμα ενός πειρατή Κείτονταν άτακτα με τέτοιο χαλαρό τρόπο Σαν να δήλωναν αρπαγή ή περιπλάνηση.» Και εδώ δίνει μια τέλεια προγραφή του αλισβερίσι που γινόταν στο λιμάνι της Ερμούπολης εκείνη την εποχή… Μοναδική Περιγραφή…

Και συνεχίζει Ο Μέλβιλ «Πάνω από ένα τεντοσκεπασμένο πανδοχείο με μια σημαία που φτερούγιζε Μια ηλιοκαμένη επιγραφή διαλαλούσε Ελληνικό κρασί Σε κείμενο ίδιο με αυτό που ο Ανακρέων γνώριζε Που κάποιος που λεγόταν ”Περικλής” μοίραζε Σηκωνόταν σαν να ανέβαινε στη σκηνή της όπερας Ένοπλοι άγνωστοι, παντός είδους τύποι, χάζευαν ή τεμπέλιαζαν Ευκίνητοι ψηλοί τύποι, με χρυσαφιά μάτια, Λιάζονταν όπως οι λεοπαρδάλεις….» Να εδώ Ο Περικλής που έμοιαζαν μερικοί όπως λέει στο ημερολόγιο του… Και Κάτι άλλοι τύποι που τεμπέλιαζαν σαν πονηρές λεοπαρδάλεις έτοιμες να «κατασπαράξουν» κάποιο θήραμα που θα έπεφτε στην αντίληψη τους..

Έξω από το λιμάνι περιγράφει ο Μέλβιλ … «Έξω από την ακτή συγυρισμένα και φωτεινά Σεμπέκο, Μερικά όμως με αμφίβολη φήμη. Αλλά στην παραλία, γιατί αποβάθρες δεν υπήρχε καμιά, Τι πολυάσχολες μέλισσες! Όχι δύστροπες παρέες· Διασκεδαστές, γραφικά παράξενοι, Φορτώνουν τις βάρκες με δέματα και βάζα με λάδι, Ανάλαφρα εξυπηρετώντας ένα αγκυροβολημένο πλοίο,…» Δίνει λοιπόν μια περιγραφή όπου έξω από το λιμάνι γινόταν χαμός από πλοία. Βάρκες πηγαινοερχόταν μεταφέροντας φόρτια και ξεφορτώνοντας πλοία η φόρτωναν αλλά που ήταν απ έξω…

Όσο για το ΣΕΜΠΕΚΟ που αναφέρει….
Το Σεμπέκο ήταν ένα πλοίο που ανήκε στα ιστιοφόρα..Βασικά ήταν πλοίο πειρατικό ειδικά κατασκευασμένο από πειρατές η από “ΣΑΛΤΑΔΟΡΟΥΣ … Ήταν απίστευτα γρήγορο λόγο σκαριού και λόγο των τεσσάρων καταρτιών του και των πανιών που είχε.. Ένα χαρακτηριστικό που είχε έκτος από την μεγάλη για την εποχή του ταχύτητα ήταν ότι μπορούσε να πάρει μεγάλη κλίση. Εκείνα το χρονιά το “ΜΠΟΤΖΙ” ενός πλοίου δεν ξεπερνούσε μερικές μοίρες.. Μετά μπατάριζε και ερχόταν καπάκι.. Το Σεμπέκο επειδή έμοιαζε με μακρόστενο τσόφλι καρυδιού (Μακρύ και χοντρό στην μέση) είχε την δυνατότητα να “μποτζαρει έως και 30 – 40 μοίρες… (Φανταστείτε πως σήμερα αν ένα από τα φορτηγά υπερσύγχρονα πλοία πάρουν κλίση 25 μοίρες κινδυνεύουν να μπατάρουν) πράγμα που του έδινε την δυνατότητα να παίρνει απότομες στροφές… Θυμηθείτε το Blue Star όταν μπαίνει στο λιμάνι με όλη του την ταχύτητα δεν παίρνει μια μεγάλη κλίση???) Αρά λοιπόν το Σεμπέκο με την μεγάλη του ταχύτητα και με την ατελείωτη ικανότητα τα στο να μπατάρει όσο ήθελε ήταν πολύ «μαιτζέβελο» και ευκολοχρησιμοποιήτο δηλαδή για σαλταδόρικες πειρατικές δουλειές η για να φορτώνει και να ξεφορτώνει μεγαλύτερα Πλοία από το λιμάνι προς τα έξω και ανάποδα. Ένα τέτοιο σκάφος είχε ο Κανάρης πχ και είχε κάνει τους Τούρκους να παθαίνουν ίλιγγο και να ζαλίζονται όταν έκανε βόλτες γύρω τους πριν τους βυθίσει και άπλα τον χάζευαν.. Αυτό που μαθαίνουμε από αυτήν την περιγραφή του ποιήματος είναι ότι οι μεταφορές γινόταν γρήγορα με “υπερσύγχρονα” σκάφη ακόμα και Σεμπέκο και το λιμάνι μέσα και έξω ήταν γεμάτο πλοία. Μιλάμε για ένα από τα υπερσύγχρονα σκάφη της εποχής.. Σήμερα αυτού του είδους το σκαρί χρησιμοποιείτε για τις τορπιλάκατους και τα αντιτορπιλικά ..Δηλαδή πολεμικά σκάφη με μεγάλη ταχύτητα και με δυνατότητα γρήγορων και απότομων ελιγμών.

Πάμε παρακάτω στην προσπάθεια ερμηνείας του ποιήματος με την εκπληκτική μετάφραση της Κυρίας Παπαϊωάννου.

Γράφει λοιπόν με ένα πολύ ρομαντικό και ποιητικό τρόπο … «Καθένας με το θυσανωτό Φρυγικό του καπέλο, (μια εικόνα της ενδυμασίας των Συριανών τότε…) Μπλε Ανατολίτικα συρτάρια (Τα μπλε χαρακτηριστικά χορταράκια της Ανατολής όπου έχουν μέσα πολύτιμους λίθους πιθανώς…) και πλεκτό γιλέκο· Και κάποιοι με καθαρή τομή και χαρακτηριστικά Σαν την όψη της Προσερπίνης πάνω στο κέρμα. (Εδώ … είναι πολύ σημαντικό σημείο…. Η Ο Μέλβιλ κάνει αναφορά στο γνωστό ποίημα “The Garden of Proserpine” του Algernon Charles Swinburne, Poems and Ballads in 1866. Η αναφέρεται στην όψη της Περσεφόνης… που υπήρχε πάνω σε κάποια αρχαία νομίσματα που βρέθηκαν στις ανασκαφές της Σύρου // Χρησιμοποιούταν ακόμη αυτά τα νομίσματα; …Άλλη μια πτυχή της ιστορίας που δεν ξέρουμε αλλά μας κάνει να υποψιαζόμαστε ο Μέλβιλ.

Και Συνεχίζει.. Τόσο πολυλογάδες όλοι! Σαν χαρωπά παιδιά Που κάνουν πως δουλεύουν, αλλά παίζουν….. (Ωραίο αυτό!.. Σαν παιδιά που κάνουν ότι δουλεύουν αλλά παίζουν… Μια εικόνα του αιώνιου Έλληνα….)

Είδα και πώς βοηθούν ρεμβάζοντας κιόλας. ( Η ρεμβάζουν ………)
Εδώ η κίνηση είναι άγουρη ακόμη:
Αδιάκοπα κρατάει αυτό το νεανικό κέφι.
Και αυτές οι ελαφρές καρδιές; Η φορεσιά τους, η αγαλλίαση τους,

Σαν να κυλούσαν με άφθονη ροή του μέτρου, ( Με μια ατέλειωτη ροη.. Σαν ρυάκι ας πούμε….)
Σαν να ήταν ακατάλληλες για σοβαρή δουλειά,
Φλύαρες με το πρωτοπαλίκαρο του παππού Κρόνου
Όταν το εμπόριο δεν ήταν ούτε μόχθος, ούτε άγχος, (Προσέξτε.. Όταν το εμπόριο δεν ήταν ούτε κόπος ούτε άγχος γιατί όλα έρεαν μια χαρά…. ) και … «Αλλά η ζωή ήταν αναψυχή, ευθυμία, ειρήνη, Και βρώμικο κέρδος κανένα και η αγάπη ήταν ενάρετη.»

Κυρίες και Κύριοι.. Τώρα Ξέρουμε πολλά για το πώς ήταν η Ερμούπολη την εποχή εκείνη.. Χάρις στο ποίημα του Μέλβιλ Και την απίστευτη μετάφραση Της Κυρίας Ευγενείας Παπαϊωάννου… Γίναμε πιο γνωστές μιας εποχής που χάθηκε μεν αλλά σήμερα μπορούμε να γνωρίζουμε αρκετά από αυτά τα χαμένα παζλ ώστε να υφάνουμε λίγο ακόμα από το λειψό πλεκτό της Θαυμαστής ιστορίας Της Μεγάλης Ερμούπολης.

ΕΛΠΙΖΩ ΝΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΘΗΚΑΤΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΜΟΝΑΔΙΚΟ ΑΡΘΡΟ… ΠΟΥ ΟΜΟΙΟ ΤΟΥ ΔΕΝ ΘΑ ΕΧΕΤΕ ΞΑΝΑΔΙΑΒΑΣΕΙ ΩΣ ΣΗΜΕΡΑ,.

Το ποίημα Στην Αρχική του μορφή…
Herman Merville Syra (A Transmitted Reminiscence) Poem in Timoleon (1891)
Fleeing from Scio’s smouldering vines
(Where when the sword its work had done
The Turk applied the torch) the Greek
Came here, a fugitive stript of goods,
Here to an all but tenantless isle,
Nor here in footing, gained at first,
Felt safe. Still from the turbaned foe
Dreading the doom of shipwrecked men
Whom feline seas permit to land
Then pounce upon and drag them back,
For height they made, and prudent won,
A cone-shaped fastness on whose flanks
With pains they pitched their eyrie camp,
Stone huts, whereto they wary clung;
But, reassured in end, come down –
Multiplied through compatriots now,
Refugees like themselves forlorn –
And building along the water’s verge
Begin to thrive, and thriving more
When Greece at last flung off the Turk,
Make of the haven mere a mart.

I saw it in its earlier day –
Primitive, such an isled resort
As hearthless Homer might have known
Wandering about the Aegean here
Sheds ribbed with wreck-stuff faced the sea
Where goods in transit shelter found;
And here and there a shanty-shop
Where Fez-caps, swords, tobacco, shawls
Pistols, and orient finery, Eve’s –
(The spangles dimmed by hands profane)
Like plunder on a pirate’s deck
Lay orderless in such loose way
As to suggest things ravished or gone astray.

Above a tented inn with fluttering flag
A sunburnt board announced Greek wine
In self-same text Anacreon knew
Dispensed by one named ‘’Pericles’’
Got up as for the opera’s scene
Armed strangers, various, lounged or lazed
Lithe fellows tall, with gold-shot eyes,
Sunning themselves as leopards may.

Off-shore lay xebecs trim and light,
And some but dubious in repute.
But on the strand, for docks were none,
What busy bees! No testy fry;
Frolickers, picturesquely odd,
With bales and oil-jars lading boats,
Lighters that served an anchored craft,
Each in his tasseled Phrygian cap,
Blue Eastern drawers and braided vest;
And some with features cleanly cut
As Proserpine’s upon the coin.
Such chatterers all! Like children gay
Who make believe to work, but play.

I saw, and how help musing too.
Here traffic’s immature yet:
Forever this juvenile fun hold out.
And these light hearts? Their garb, their glee,
Alike profuse in flowing measure,
Alike inapt for serious work,
Blab of grandfather Saturn’s prime
When trade was not, nor toil, nor stress,
But life was leisure, merriment, peace,
And lucre none and love was righteousness.

Πηγές. ΚΑι Ευχαριστίες. Ιστορίες των Τιμολέοντα Αμπελά, Ανδρέα Δρακάκη, Κωνσταντίνου Κριτισίνη. Προσωπικές έρευνες, Δικτυακές πηγές και βιβλιοθήκες. Ένα μεγάλο θερμό ευχαριστώ για την συμβολή και βοήθεια της φιλολόγου της Αγγλικής φιλολογίας Ευγενείας Παπαϊωάννου Eugenia Papaioannou και αγαπητής καθηγήτριας Αγγλικών για γενιές ολόκληρες Συριανών. Επίσης ευχαριστώ τον καλό μου φίλο Βαγγέλη Παραμάνη Vangelis Paramanis που πάντα επωμίζεται την δυσκολία των φωτογραφιών όπου κανείς δεν μπορεί.